WFOŚiGW Katowice: Fundusz podsumowuje pierwsze półrocze 2025 roku
Półrocze pełne efektów, nowości i rekordów
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach podsumował pierwsze półrocze 2025 roku. W tym czasie realizowano zarówno kontynuowane programy wsparcia, jak i nowe działania wynikające z aktualizacji ogólnopolskich projektów. Efekty? Tysiące podpisanych umów, setki milionów złotych wypłaconych środków oraz konkretne wsparcie dla gmin, szkół, OSP, mieszkańców i środowiska naturalnego.
Podsumowanie działań funduszu zaprezentowano podczas konferencji prasowej, którą zarząd WFOŚiGW zorganizował w wyjątkowym miejscu – Pokazowej Zagrodzie Żubrów w Zabytkowym Parku Pszczyńskim.
Czyste Powietrze – nowa odsłona i nowe zasady
Jednym z kluczowych wydarzeń było wdrożenie nowej wersji programu Czyste Powietrze. Od 31 marca obowiązują uproszczone procedury, obowiązkowy audyt energetyczny oraz nowe progi dochodowe, lepiej odpowiadające realiom ekonomicznym. Program ma za zadanie nie tylko poprawę jakości powietrza, ale też przeciwdziałanie ubóstwu energetycznemu. W nowej odsłonie wprowadzono też obowiązek posiadania budynku przez co najmniej trzy lata przed złożeniem wniosku (z wyjątkiem dziedziczenia) oraz zasadę, że dofinansowanie można uzyskać tylko raz na dany budynek.
W pierwszych sześciu miesiącach roku złożono ponad 1500 wniosków o dofinansowanie na łączną kwotę blisko 73 mln złotych. Podpisano prawie 4700 umów, a wypłacone dotacje przekroczyły 230 mln. 15 lipca wznowiono też nabór w części programu wspierającej wymianę źródeł ciepła na paliwa gazowe. Nowością była ściślejsza kontrola operatorów nad poprawnością inwestycji, co pozwala dotrzeć do mniej zaradnych beneficjentów i zapobiegać nadużyciom.
Nowe programy i aktywna oferta
Fundusz rozwija również własne inicjatywy. Program Bezpieczny Strażak w swojej pierwszej edycji objął 226 jednostek OSP, a druga edycja już wystartowała. Równolegle trwa nabór na usuwanie azbestu, przydomowe oczyszczalnie ścieków i programy dla młodzieżowych drużyn pożarniczych. Tylko w pierwszym półroczu złożono ponad 800 takich wniosków. Dodatkowo na pomoc powodziową przeznaczono już ponad 6,5 mln złotych.
Atmosfera, odnawialne źródła i inwestycje
W ramach Zespołu Ochrony Atmosfery wypłacono ponad 11 mln złotych dotacji i aż 182 mln pożyczek. Dużym zainteresowaniem cieszą się programy takie jak „Zamień piec na sieć”, „Eko-
wspólnota”, „Poprawa jakości powietrza…” i „OZE na start” – w tym ostatnim złożono już 141 wniosków. Letnie edycje programów wprowadzają wyższe progi dotacyjne: do 35 proc. kosztów inwestycji i maksymalnie 250 tys. złotych wsparcia.
Edukacja ekologiczna i zielona przestrzeń
Równie istotne są działania edukacyjne i społeczne. Zespół Edukacji Ekologicznej zrealizował w tym roku 16 programów i konkursów, przyznając dofinansowania dla 414 projektów na łączną kwotę ponad 22,5 mln złotych. Dzięki temu powstanie między innymi 113 nowych ekopracowni pod chmurką oraz 85 Zielonych Pracowni. Trwa też trzecia edycja programu Zielona Przestrzeń 2025, w której samorządy mogą liczyć nawet na 80 proc. zwrotu kosztów.
Nie brakuje również wydarzeń edukacyjnych. Program „Eko-wydarzenia” wsparł już 50 lokalnych inicjatyw, począwszy od Święta Drzewa, po akcje sprzątania świata.
Doradztwo i transformacja energetyczna
Zespół Doradców Energetycznych intensywnie wspiera gminy i mieszkańców. Przeprowadzono ponad
500 konsultacji, 28 badań termowizyjnych i serię konferencji „Kierunek – zielona transformacja”, w których wzięło udział ponad 340 przedstawicieli samorządów i NGO-sów. Fundusz rozwija też własne kanały edukacyjne, w tym podcast „Łamigłówki energetyczne i klimatyczne” oraz kwartalnik Vademecum Energetyczno-Klimatyczne.
Zmiany w ofercie funduszu korzystne dla beneficjentów
Od 1 lipca wprowadzono szereg korzystnych zmian. Zwiększono umorzenie pożyczek z 30 do 35 proc., co obejmuje także wcześniej podpisane umowy. Minimalny poziom dotacji dla gmin wzrósł z 10 do 20 proc., a maksymalny pozostał na poziomie 50 proc. Wyższe są też progi dotacyjne dla pojazdów uprzywilejowanych – od 30 do 40 proc., w zależności od rodzaju napędu. W sierpniu startuje nowa edycja programu Eko Remiza, tym razem z dotacją sięgającą 60 proc. na modernizację strażnic.
Fundusz pozostaje aktywnym partnerem samorządów i mieszkańców województwa śląskiego. Z każdym kolejnym miesiącem intensyfikuje działania, prowadzi dialog z beneficjentami i dostosowuje ofertę do realnych potrzeb społeczności. Zielona transformacja to już nie plan – to rzeczywistość, w którą warto się zaangażować.
Hanna Krzyżowska
WFOŚiGW stawia na edukację, zdrowie i bezpieczeństwo
W trosce o przyrodę i lokalne społeczności
Działania Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach to nie tylko inwestycje w odnawialne źródła energii i modernizację budynków. To także szereg inicjatyw, które przekładają się na poprawę jakości życia – zarówno ludzi, jak i zwierząt – oraz na budowanie ekologicznej świadomości od najmłodszych lat.
Jednym z filarów działań funduszu w 2025 roku jest szeroko rozumiana edukacja ekologiczna. Oprócz finansowania ekopracowni i zielonych przestrzeni szczególną uwagę poświęcono wydarzeniom lokalnym. W ramach programu Ekowydarzenie wsparcie otrzymały między innymi akcje sprzątania świata, Święto Drzewa czy rodzinne pikniki edukacyjne organizowane przez koła gospodyń wiejskich i Ochotnicze Straże Pożarne. To właśnie lokalne NGO-sy i społecznicy nadają tym inicjatywom energię i autentyczność, a fundusz dostarcza narzędzi, by mogły się rozwijać.
Ważnym obszarem są również działania na rzecz ochrony przyrody i bioróżnorodności. W tym roku wsparcie otrzymały między innymi ogrody botaniczne w Radzionkowie, Zabrzu i Mikołowie, a także placówki zajmujące się rehabilitacją dzikich zwierząt, jak Leśne Pogotowie czy fundacja Mysikrólik. W Jaworznie realizowany jest projekt ochrony chomika europejskiego – gatunku zagrożonego wyginięciem, którego obecność w regionie jeszcze do niedawna była marginalizowana.
Nie zapomniano także o najmłodszych. Blisko 10 tys. dzieci z województwa śląskiego wyjechało w tym roku na kolonie, zielone szkoły i obozy strażackie do regionów o podwyższonej jakości powietrza. Dzięki wsparciu funduszu dzieci z terenów szczególnie narażonych na smog mogły na kilka tygodni oderwać się od codzienności i połączyć wypoczynek z edukacją ekologiczną. Łączna wartość wsparcia przekroczyła 3,5 mln złotych.
Fundusz nie zapomina również o bezpieczeństwie. Program Bezpieczny Strażak – obok dotacji inwestycyjnych – umożliwia także zakup odzieży ochronnej i nowoczesnego sprzętu ratowniczego. W maju zakończono nabór dla młodzieżowych drużyn pożarniczych, które otrzymają finansowanie na szkolenia i wyposażenie. Równolegle trwa ogólnopolski program zakupu samochodów ratowniczo-gaśniczych, z udziałem środków z WFOŚiGW w wysokości 3 mln złotych.
Pomoc dociera także tam, gdzie potrzebna jest natychmiastowa reakcja. Po ubiegłorocznych powodziach fundusz uruchomił specjalny pakiet wsparcia. W ciągu kilku miesięcy podpisano
50 umów na kwotę ponad 5,5 mln złotych – zarówno z jednostkami OSP, jak i gminami odpowiedzialnymi za odbudowę lokalnej infrastruktury.
Działania te potwierdzają, że fundusz nie ogranicza się do inwestycji infrastrukturalnych. Równie ważne są działania miękkie – edukacja, wsparcie społeczne, ochrona przyrody i reagowanie na sytuacje kryzysowe. Dzięki temu WFOŚiGW w Katowicach staje się nie tylko instytucją finansującą zmiany, ale też partnerem rozwoju lokalnych społeczności.