Woda deszczowa jako cenny zasób
Dlaczego warto gromadzić wodę deszczową?
Urbanizacja, rozwój przemysłu i wzrost liczby ludności prowadzą do nasilających się zmian klimatycznych, których efektem są coraz częstsze i bardziej dotkliwe susze. Obniżanie się poziomu wód gruntowych oraz ograniczone zasoby czystej wody pitnej stają się globalnym problemem. W tej sytuacji istotne jest gromadzenie i wykorzystywanie wody deszczowej, co nie tylko nieco łagodzi skutki susz, ale również pozwala na bardziej zrównoważone zarządzanie zasobami wodnymi. Każda kropla deszczówki może się przyczynić do zmniejszenia deficytu wodnego oraz ochrony środowiska naturalnego.
Praktyczne wykorzystanie deszczówki. Woda deszczowa może być wykorzystywana zarówno w gospodarstwach domowych, jak i w rolnictwie. W krajach takich jak Niemcy, Holandia czy Dania instalacje do zbierania wody deszczowej są popularne i stanowią ważny element ekologicznych domów. Dzięki nim mieszkańcy mogą wykorzystywać deszczówkę do podlewania ogrodów, spłukiwania toalet, prania czy mycia samochodów. W Polsce, choć świadomość ekologiczna rośnie, wciąż niewiele gospodarstw domowych stosuje takie rozwiązania, mimo że mogą one znacząco zmniejszyć zużycie wody z sieci wodociągowej.
W rolnictwie znaczenie wody deszczowej jest jeszcze większe. Systemy magazynowania deszczówki pomagają zabezpieczyć plony przed skutkami suszy, szczególnie w rejonach, gdzie nawadnianie upraw stanowi duże obciążenie dla lokalnych zasobów wodnych. Ponadto woda deszczowa, wolna od chemicznych dodatków i o niskim stopniu mineralizacji, poprawia jakość gleby, sprzyjając jej regeneracji i wzrostowi roślin. Coraz popularniejsze stają się również systemy zbierania deszczówki w miejskich przestrzeniach publicznych, takich jak parki czy ogrody miejskie, co dodatkowo wzmacnia korzyści środowiskowe i społeczne.
Zbieranie wody deszczowej niesie ze sobą istotne korzyści dla środowiska. Redukuje zapotrzebowanie na wodę pitną, której zasoby są ograniczone, a jej uzdatnianie jest kosztowne i energochłonne. Ograniczenie ilości deszczówki spływającej do kanalizacji zmniejsza także ryzyko podtopień w miastach, które coraz częściej doświadczają ekstremalnych zjawisk pogodowych. Dodatkowo stosowanie deszczówki zamiast wody z wodociągów obniża emisję gazów cieplarnianych związanych z produkcją energii potrzebnej do uzdatniania i dostarczania wody pitnej.
Patrząc z ekonomicznej perspektywy, inwestycja w systemy gromadzenia deszczówki szybko się zwraca, szczególnie w gospodarstwach o dużym zapotrzebowaniu na wodę. Obniżenie rachunków za wodę to realna korzyść, którą dostrzegają zarówno gospodarstwa rolne, jak i domowe, zwłaszcza te z dużymi ogrodami. W wielu europejskich krajach lokalne samorządy i rządy wprowadzają programy dotacyjne wspierające instalacje umożliwiające zbieranie deszczówki, co dodatkowo zwiększa ich atrakcyjność ekonomiczną.
Mimo oczywistych zalet gromadzenie i wykorzystanie wody deszczowej wciąż napotyka przeszkody. Jednym z głównych wyzwań jest ograniczona świadomość ekologiczna społeczeństw oraz brak wystarczających inicjatyw informacyjnych ze strony samorządów. W Polsce edukacja na temat gospodarki wodnej wymaga wzmocnienia, a programy wspierające zbieranie deszczówki powinny być bardziej dostępne i promowane.
Jednak zmiany klimatu i coraz częstsze susze zmuszają do pilnych działań. W przyszłości odpowiednie zarządzanie wodą deszczową może się stać jednym z filarów strategii adaptacyjnych miast i obszarów wiejskich. Dzięki powszechnej popularyzacji tych praktyk możliwe jest nie tylko zabezpieczenie przed skutkami ekstremalnych zjawisk pogodowych, ale także stworzenie bardziej odpornego, zrównoważonego systemu zarządzania wodą. Warto pamiętać, że każda zatrzymana kropla deszczówki to inwestycja w przyszłość naszej planety.
Hanna Krzyżowska
WFOŚiGW w Katowicach
Spółdzielnie energetyczne – sposób na niższe rachunki?
W Kłobucku coraz głośniej o zielonej energii. 26 marca w tamtejszym Miejskim Ośrodku Kultury odbyła się konferencja poświęcona spółdzielniom energetycznym – alternatywie dla rosnących cen prądu. Wśród uczestników nie zabrakło ekspertów, przedstawicieli samorządów oraz mieszkańców zainteresowanych praktycznymi aspektami energetyki obywatelskiej.
Wydarzenie otworzył Mateusz Pindel, prezes WFOŚiGW w Katowicach. Wraz z Henrykiem Kiepurą, sekretarzem stanu w MEN, zainaugurowali cykl konsultacji dotyczących projektów priorytetowych planowanych do dofinansowania w 2026 roku.
W programie znalazły się prezentacje między innymi na temat zasad działania spółdzielni energetycznych, wyzwań związanych z ich tworzeniem, a także dostępnych źródeł finansowania rozwoju odnawialnych źródeł energii.
Głos zabrali między innymi eksperci z DOEKO GROUP, Krajowej Izby Gospodarczej Społeczności Energetycznych i doradcy energetyczni z WFOŚiGW.
Konferencja odbyła się w ramach projektu doradztwa energetycznego FEnIKS 2021–2027 i stanowi ważny krok w stronę lokalnej niezależności energetycznej. Kłobuck może być jednym z miast, które pokażą, jak zielona energia staje się realną szansą – nie tylko dla środowiska, ale i dla domowych budżetów.
♦
Zielone Czeki 2025 – czas docenić tych, którzy działają dla planety
Ruszyła kolejna edycja konkursu Zielone Czeki organizowanego przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. To szansa, by wyróżnić osoby, firmy, samorządy i organizacje, które realnie wpływają na poprawę stanu środowiska.
Do 28 marca można było zgłaszać kandydatów w pięciu kategoriach: ekologiczna osobowość roku, ekosamorząd, inwestycja proekologiczna roku, ekofirma oraz działania na rzecz edukacji ekologicznej i ochrony przyrody.
To nie tylko prestiżowe wyróżnienie, ale też sposób na pokazanie, że zielone inicjatywy mają znaczenie. Szczegóły i formularze zgłoszeniowe dostępne są na stronie funduszu: wfosigw.katowice.pl/nabory/zielone-czeki.
♦
32 lata z misją – WFOŚiGW w Katowicach świętuje
Czy po 32 latach finansowanie ochrony środowiska przez wojewódzkie fundusze nadal ma sens? Zdecydowanie tak – przekonuje Mateusz Pindel, prezes WFOŚiGW w Katowicach, w rozmowie z Wiolettą Dobras w najnowszym wydaniu „Łamigłówek energetycznych i klimatycznych”.
Fundusz w Katowicach, powstały w 1993 roku jako jedna z pierwszych tego typu instytucji w Polsce, od dekad wspiera ekologiczne inicjatywy w regionie. Od modernizacji źródeł ciepła po edukację ekologiczną – środki trafiają zarówno do samorządów, firm, organizacji, jak i osób prywatnych.
Zmieniają się wyzwania i potrzeby, ale cel pozostaje ten sam: czystsze powietrze, lepsza jakość życia i rozwój oparty na zrównoważonych rozwiązaniach. W ostatnim roku fundusz zintensyfikował działania doradcze i nadal mocno inwestuje w zielone projekty – między innymi w ramach ogólnopolskiego Projektu Doradztwa Energetycznego finansowanego z Funduszy Europejskich (FEnIKS 2021–2027).