Zagrożenia, na które nikt nie jest gotowy
Klęski żywiołowe
W ciągu ostatniej dekady na całym świecie miało miejsce ponad 300 klęsk żywiołowych rocznie. Dotknęły one miliony ludzi i kosztowały miliardy dolarów. Czy mamy się czego obawiać i czy możemy im zapobiegać albo je powstrzymać? Do tej pory w 2023 roku doszło do 23 oddzielnych katastrof pogodowych lub klimatycznych, które spowodowały szkody szacowane na co najmniej miliard dolarów. Raport National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) zalicza obecny rok do najgorszych w historii pod tym względem. Eksperci ostrzegają, że ekstremalne zjawiska będą jednak prawdopodobnie coraz częstsze i bardziej intensywne. Wiodące badania konsekwentnie wskazują, że to działalność człowieka odpowiada za zmiany klimatu. Bez podjęcia natychmiastowych i zdecydowanych działań w celu ograniczenia emisji dwutlenku węgla i innych zanieczyszczeń ocieplenie klimatu będzie postępować, a ekstremalne zjawiska, takie jak burze, fale upałów, ostre zimy, powodzie i pożary, będą coraz częstsze i bardziej dotkliwe. Wiąże się to z ogromnymi kosztami ekonomicznymi i ludzkimi, a także jeszcze większym wpływem na zmiany klimatu. Ciężar ten jest najbardziej dotkliwy dla najbiedniejszych, którzy zazwyczaj w najmniejszym stopniu przyczynili się do obecnego kryzysu. Czy można przewidzieć klęski żywiołowe? Klęsk żywiołowych, takich jak huragany, trzęsienia ziemi i powodzie, nie da się powstrzymać, dlatego tak ważne są wcześniejsze, zakrojone na szeroką skalę działania mające zmniejszyć zagrożenie ich pojawiania się. Istnieją także skuteczne sposoby na zmniejszenie szkód powodowanych przez klęski żywiołowe. Systemy przewidywania i ostrzegania, edukacja, przygotowanie i świadomość społeczna mogą pomóc zminimalizować konsekwencje klęski żywiołowej. Mienie i zasoby naturalne można zabezpieczyć, jeśli ostrzeżenie o zbliżającej się katastrofie zostanie przekazane z odpowiednio dużym wyprzedzeniem, tak jak w przypadku niektórych powodzi, pożarów czy huraganów. Ograniczanie skutków klęsk żywiołowych. Istnieją także strategie minimalizowania skutków klęsk żywiołowych. Wśród nich jest planowanie działań podczas tych wydarzeń, zapobieganie im tam, gdzie to możliwe, oraz ograniczanie ich wpływu na ludzi. Ważne są dobrze działające systemy ostrzegania, a wcześniej staranne planowanie. Budowa lub rozbudowa miast nie powinna przebiegać na terenach zalewowych, w strefach trzęsień ziemi czy w pobliżu aktywnych wulkanów. Budynki można planować i budować w możliwie najbezpieczniejszy sposób, czyli z dala od obszarów najbardziej narażonych na skutki klęsk żywiołowych, a infrastruktura powinna być wznoszona z uwzględnieniem potencjalnego ryzyka. Chodzi tu na przykład o drapacze chmur, które są wyposażone w amortyzatory czy mechanizmy hydrauliczne mające zminimalizować ryzyko zawalenia się w wyniku trzęsienia ziemi. Użyteczne przy minimalizowaniu narażenia na katastrofy jest także finansowanie bardziej odpornej infrastruktury, mieszkań i budynków, a także większe zdywersyfikowanie gospodarki. Ważne jest także, aby ludzie zostali nauczeni, jak reagować w sytuacjach zagrożenia klęską żywiołową, gdyż powszechna panika może pokrzyżować odgórne plany reagowania. Jak zabezpieczyć się przed klęską żywiołową? Łatwo czasem zapomnieć o tym, że temat klęsk żywiołowych nie jest nam aż tak daleki. Aby przygotować się na taką ewentualność, dobrze mieć plan, a także listę ważnych numerów telefonu i dokumentów. Takie postępowanie w czasach kryzysu może pomóc skupić uwagę i zapobiec pominięciu ważnych szczegółów. Kolejną istotną sprawą jest odpowiednie ubezpieczenie, które pokryje ewentualne szkody. Najważniejsze dokumenty warto trzymać w jednym miejscu. Katastrofy często powodują przerwy w dostawie prądu i zakłócenia w świadczeniu usług, dlatego dobrze mieć najważniejsze informacje wydrukowane i zabezpieczone, bez polegania na telefonie czy komputerze. Po zabezpieczeniu ludzi i zwierząt warto też zadbać o najcenniejsze kosztowności czy pamiątki.
Hanna Krzyżowska
Ze świata:
Recykling tekstyliów może zmniejszyć ilość odpadów na wysypiskach. Każdego roku na całym świecie produkuje się ponad 92 mln ton odpadów tekstylnych. Wyrzucenie zwróconej lub niesprzedanej odzieży kosztuje firmy mniej niż ponowne wprowadzenie jej do obiegu. Możliwe jest więc przekazanie niesprzedanej odzieży jako darowizny, ale to także nie jest opłacalne dla firm. Alternatywą dla problemu odpadów tekstylnych jest recykling. Tekstylia są sortowane według rodzaju, tkaniny i koloru. Materiały mogą być rozdzielane mechanicznie lub chemicznie. W przypadku obróbki mechanicznej tkaniny są rozdrabniane na poszczególne włókna. Takie tkaniny są zamieniane w przędzę, a następnie wykorzystywane do tworzenia nowych przedmiotów. Proces ten jest dobrze rozwinięty w przypadku tekstyliów bawełnianych. Przetwarzanie chemiczne ma miejsce, gdy ponowne wykorzystanie tekstyliów nie jest łatwe, na przykład gdy odzież jest wykonana z wielu różnych materiałów. Chemicznie usuwa się zanieczyszczenia, takie jak barwniki lub niechciane włókna, i wytwarza wysokiej jakości włókno podobne do oryginalnego. Metoda ta jest jednak kosztowna, stosowana tylko przez nieliczne firmy, a w skali roku tylko 1 proc. odpadów tekstylnych jest poddawanych recyklingowi. Dlatego też najważniejsze są przemyślane zakupy, używanie ubrań tak długo jak to możliwe, kupowanie z drugiego (albo nawet trzeciego) obiegu i dawanie im drugiego życia. Chińska energetyka wiatrowa pnie się do przodu. Chińska energetyka wiatrowa rośnie w siłę dzięki ogromnym inwestycjom i dotacjom na rzecz energii odnawialnej. Chiny wyprzedziły resztę świata i stały się niekwestionowanym liderem pod względem elektrowni wiatrowych. Duża powierzchnia i długa linia brzegowa tego kraju daje wyjątkowe zasoby energii wiatrowej. Szacuje się, że Chiny mają około 2380 GW możliwej do wykorzystania mocy na lądzie i 200 GW na morzu. Energia wiatrowa pozostała trzecim co do wielkości źródłem energii elektrycznej w Państwie Środka na koniec 2021 roku, stanowiąc 7,5 proc. całkowitej produkcji energii. Sari z włókna bananowego. Sari, rodzaj ubrania powszechnie noszonego w krajach azjatyckich, jak Indie czy Bangladesz, znane jest z żywych kolorów i skomplikowanych wzorów. Tradycyjna produkcja sari często wiąże się z procesami wymagającymi dużej ilości zasobów, które niszczą środowisko naturalne. Para rdzennych społeczności Marma i Manipuri w Bangladeszu szturmem podbiła scenę modową tego kraju wyjątkowym dziełem: sari utkanym w całości z włókna bananowego, czyli zrównoważoną i biodegradowalną alternatywą. Tygrysy w Nepalu i sztuczna inteligencja. Zagrożone tygrysy w Nepalu w dużej mierze polegają na jeleniach plamistych jako swoim głównym pożywieniu. To czyni ich ochronę kluczową. Naukowcy z Nepalu wykorzystują kamery i technologię sztucznej inteligencji do śledzenia i profilowania poszczególnych jeleni cętkowanych (Axis axis).