Zrównoważowy rozwój i śmieci
Śmieci do wykorzystania
Ludzie wytwarzają niezwykłą ilość śmieci: ponad 2 mld ton rocznie według szacunków Banku Światowego. A będzie ona rosła. Oczekuje się, że globalne ilości odpadów osiągną nawet 3,4 mld ton do
2050 roku.
Jak wynika z danych Eurostatu za 2020 rok, statystyczny Polak wytwarza 346 kg odpadów komunalnych rocznie. I mimo że to aż o 9 proc. więcej niż jeszcze 15 lat temu, to jest jednocześnie drugi najniższy wynik w Unii Europejskiej (po Rumunii, gdzie wytwarzano 287 kg śmieci na osobę). Ważny jest jednak jeszcze jeden wskaźnik ? czyli to, że w dalszym ciągu zaledwie mniej niż jedna trzecia odpadów poddawana jest w Polsce recyklingowi.
Recykling.
Według raportu Głównego Urzędu Statystycznego za 2020 rok w procesie recyklingu w Polsce przerabiano 26,7 proc. odpadów. Mimo że liczby zwiększyły się w stosunku do wyników z poprzednich lat, wciąż nie są zadowalające. Tym bardziej że zgodnie z unijnymi dyrektywami
w 2025 roku każdy kraj należący do Unii Europejskiej będzie musiał poddawać recyklingowi co najmniej 55 proc. odpadów komunalnych, a w 2030 roku ? 60 proc.
Bogatsze kraje radzą sobie lepiej z recyklingiem niż biedniejsze, ale dla przykładu Stany Zjednoczone poddają temu procesowi 34,6 proc. swoich śmieci (i wciąż są to zdecydowanie zbyt małe liczby), podczas gdy biedne państwa ? średnio tylko 3,7 proc., a wiele z nich w ogóle nie recyklinguje śmieci lub nie ma na ten temat danych.
Recykling nie jest jednak panaceum na wszystkie bolączki dotyczące śmieciowego problemu. Istnieje także duża przepaść między tym, co można poddać recyklingowi, a tym, co faktycznie mu podlega. Suche surowce wtórne, takie jak plastik, papier i tektura, metal i szkło, stanowią około 38 proc. odpadów komunalnych. Tymczasem szacuje się, że tylko 13,5 proc. suchych materiałów nadających się do recyklingu jest faktycznie poddawanych temu procesowi na całym świecie.
Zrównoważony rozwój w śmieciowej sprawie.
Wiele mówi się o zrównoważonym rozwoju, który nie jest pustym hasłem, ale wytrychem w kwestii zarządzania górami produkowanych przez ludzi śmieci. Zrównoważona gospodarka odpadami ma na celu utrzymanie materiałów w użyciu tak długo jak to możliwe i zminimalizowanie ilości odpadów stałych, które są wyrzucane na wysypiska lub utylizowane przez spalanie. Jednak z uwagi na obecny stan środowiska bardziej dogłębne podejście do zrównoważonego gospodarowania odpadami powinno się koncentrować na całym cyklu życia produktu, aby umożliwić nam zmniejszenie negatywnych skutków środowiskowych, społecznych i finansowych rozbuchanej konsumpcji XXI wieku.
Firmy technologiczne próbują rozwiązać problem masowej produkcji śmieci, usprawniając procesy recyklingu i tworząc nowe materiały do produkcji wyrobów jednorazowego użytku, które można kompostować.
Jednym z przykładów jest amerykańska firma Footprint, która koncentruje się na wytwarzaniu kompostowalnych produktów jednorazowego użytku z celulozy, materiałów roślinnych, takich jak karton z recyklingu, włókna drzewne i odpady rolnicze. Jej celem jest, aby wszystkie produkty ulegały biodegradacji lub kompostowaniu w ciągu 90 dni lub krócej.
Innym przykładem firmy, która ma nietypowe podejście do odpadów, jest polski Syntoil zajmujący się czyszczeniem karbonizatu (zanieczyszczonej sadzy) ze zużytych opon do postaci sadzy technicznej, która może wrócić do obiegu. W takiej formie może być ona wykorzystana jako wypełniacz do mieszanek gumowych i różnych produktów gumowych, jak wycieraczki albo dywaniki samochodowe, albo może znaleźć zastosowanie w produkcji opon lub jako pigment w tworzywach sztucznych lub farbach.
Inną gałęzią rynku, która produkuje ogromne ilości odpadów, jest przemysł odzieżowy. Tutaj ciekawym przykładem jest młoda polska firma Ubrania do Oddania, która od kilku lat próbuje przekonać Polki i Polaków do korzystania z second handów, które działają w modelu cyrkularnym, oferując ubrania zebrane w Polsce jako odzież używana, a następnie posortowane i ponownie wprowadzone do obiegu.
Podsumowując ? w myśleniu o śmieciach ważne jest więc to, jak oceniany jest całkowity wpływ towaru na środowisko pod kątem cyklu jego życia. W przeciwnym razie nie możemy się dowiedzieć, czy którekolwiek z wysiłków wkładanych w dobre wybory konsumenckie czy recykling zbliżają nas do rzeczywistego zrównoważonego rozwoju, czy tylko dobrego samopoczucia.
Hanna Krzyżowska
Ekologiczne wiadomości
Ruszył konkurs Zielone Czeki! Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach rozpoczął przyjmowanie wniosków w tym jednym z najważniejszych w województwie śląskim konkursów związanych z ochroną środowiska. Rywalizacja odbywa się w czterech kategoriach: Ekologiczna osobowość roku, Gmina przyjazna dla czystego powietrza, Inwestycja proekologiczna roku oraz Programy i akcje na rzecz ochrony przyrody oraz edukacji ekologicznej. Na laureatów czekają Zielone Czeki o wartości 10 tys. złotych, specjalne statuetki oraz dyplomy honorowe. Zgłoszenia można składać do
30 czerwca 2022 roku.
Nowe badanie pokazuje, że pola uprawne Nepalu są ważnym siedliskiem dla jednej czwartej gatunków ptaków, które występują w tym kraju. Naukowcy odkryli, że różne praktyki rolnicze wpływają na liczebność ptaków: pola trzciny cukrowej przyciągają najwięcej gatunków, podczas gdy pola ryżowe mają największą liczbę pojedynczych ptaków. Badanie stanowi podstawę do śledzenia ptaków na terenach rolniczych i tworzenia zasad ich ochrony, jako że znajdują się poza obszarami formalnie chronionymi. Odkrycia podkreślają również różnice między cechami i zagrożeniami, przed którymi stoją populacje ptaków żyjących na terenach rolniczych w Nepalu i sąsiednich Indiach oraz w krajach, w których rolnictwo jest bardziej uprzemysłowione i zmechanizowane.
Lasy, na które coraz częściej zwraca się uwagę ze względu na ich rolę w przeciwdziałaniu zmianom klimatu, mogą pobierać węgiel z atmosfery, ale mają też bardziej lokalny, duży wpływ na temperaturę i pogodę. Niedawne badania wykazały, że są odpowiedzialne za około 0,5°C globalnego chłodzenia. Lasy tropikalne, szybko pochłaniające dwutlenek węgla i zapewniające lokalne chłodzenie ? na przykład poprzez nawilżanie powietrza ? to podwójna wygrana dla klimatu, dlatego też tak istotna jest ich ochrona.
Plany budowy ośrodków turystycznych w Indonezyjskim Parku Narodowym Komodo, zamieszkiwanym między innymi przez największe jaszczurki na świecie, od lat napotykają na odzew ze strony lokalnych społeczności. Przeciwnicy projektów wskazują na potencjał zakłóceń ekologicznych i społecznych. Lokalni aktywiści przekonują, że zamiast turystyki opartej na dużych inwestycjach korporacyjnych rząd powinien opracować model turystyki opartej na społeczności.
W wyniku współpracy New England Aquarium w Massachusetts i Roger Williams University w Rhode Island opracowano protokoły hodowli morskich ryb akwariowych, w tym pięciu gatunków, które nigdy wcześniej nie były hodowane w niewoli. Chociaż niektóre łowiska ryb ozdobnych są zarządzane w sposób odpowiedzialny i przynoszą korzyści lokalnej gospodarce, to wciąż wiele opiera się na szkodliwych praktykach, które szkodzą ekosystemom. Akwakultura ryb ozdobnych może poprawić dobrostan ryb, ograniczyć rozprzestrzenianie się chorób, wyeliminować szkodliwe sposoby pozyskiwania ryb i zmniejszyć wpływ na dzikie populacje.
?