Jak poprawić powietrze w Polsce
Cztery lata programu Czyste Powietrze i plany na walkę ze smogiem
W Mysłowicach zorganizowana została konferencja prasowa dotycząca planów i priorytetów w kwestii poprawy jakości polskiego powietrza. Wziął w niej udział Paweł Mirowski, nowy pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów do spraw programu Czyste Powietrze i efektywności energetycznej budynków, który pełni także funkcję wiceprezesa Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Równo cztery lata temu rozpoczęła się realizacja wieloletniego programu priorytetowego Czyste Powietrze. Jest on jednym z wielu równoległych projektów realizowanych przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska oraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej mających znacząco wpłynąć na poprawę jakości powietrza w Polsce.
Projekt Czyste Powietrze przewiduje wymianę aż 3 mln tzw. kopciuchów na nowocześniejsze i bardziej ekologiczne źródła ciepła do 2029 roku. Docelowy budżet programu to 103 mld złotych.
Do zadań Pawła Mirowskiego, zastępcy prezesa zarządu NFOŚiGW, który został nowym pełnomocnikiem Prezesa Rady Ministrów do spraw programu Czyste Powietrze i efektywności energetycznej budynków, będzie należało nieustanne doskonalenie projektu i koordynacja działań administracji rządowej w ramach jego realizacji. Podstawą dobrego przeprowadzenia koncepcji jest także dalsza współpraca z realizatorami programu w terenie, czyli wojewódzkimi funduszami ochrony środowiska i gospodarki wodnej oraz jednostkami samorządu terytorialnego i organizacjami pozarządowymi. ? Objąłem nową funkcję w głębokim przekonaniu, że poprawa jakości powietrza w Polsce to jedno z najważniejszych wyzwań w naszym kraju, gdyż walka ze smogiem nie oznacza jedynie dbałości o stan klimatu i środowiska ? zaznaczył Paweł Mirowski. Dodał również, że jest to wyraz troski o zdrowie Polaków i polepszenie codziennego komfortu ich życia, także poprzez inwestowanie w poprawę efektywności energetycznej budynków.
Pełnomocnik szefa rządu podsumował dotychczasowy wieloletni projekt Czyste Powietrze jako przykład myślenia w kategoriach wspólnego dobra biorącego pod uwagę względy ekologiczne, klimatyczne, społeczne i zdrowotne, które wpływają na życie mieszkańców. Dotychczasowe efekty realizacji programu są bardzo wymierne ? udało się do tej pory wymienić niemal 500 tys. węglowych ?kopciuchów?, zastąpionych w praktyce przez pół miliona nowych, ekologicznych, znacznie mniej emisyjnych urządzeń grzewczych w gruntownie docieplonych domach. ? Wkrótce ogłosimy kolejne zmiany w programie Czyste Powietrze, które w moim przekonaniu sprawią, że stanie się on jeszcze bardziej przyjaznym instrumentem umożliwiającym uzyskanie atrakcyjnego wsparcia finansowego na wymianę ?kopciucha? oraz gruntowną termomodernizację domu ? podsumował Paweł Mirowski.
Podczas konferencji podpisano również pierwszą w województwie śląskim umowę w ramach nowego antysmogowego programu Ciepłe Mieszkanie pomiędzy Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach a gminą Mysłowice. Pod dokumentem podpisali się Tomasz Bednarek, prezes zarządu WFOŚiGW w Katowicach, i Dariusz Wójtowicz, prezydent Mysłowic.
Tomasz Bednarek, prezes katowickiego funduszu, tak odniósł się do projektu: ? Program Ciepłe Mieszkanie jest uzupełnieniem programu Czyste Powietrze. Daje możliwość uzyskania wsparcia mieszkańcom budynków wielorodzinnych, bo do tej pory takiej możliwości nie mieli. To pierwsza umowa podpisana w ramach tego programu, ale zainteresowanie Ciepłym Mieszkaniem jest duże. Mam nadzieję, że wszystkie samorządy, które mają na swoim terenie budynki wielorodzinne, włączą się w realizację tej inicjatywy.
Nowy program Ciepłe Mieszkanie także ma się przyczynić do poprawy jakości powietrza w Polsce. Jego budżet wynosi 1,4 mld złotych, które za pośrednictwem wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej trafią do gmin, gdzie będą wsparciem dla inwestycji wymiany nieefektywnych źródeł ciepła i podniesienia efektywności energetycznej budynków wielorodzinnych. W przypadku najbardziej zanieczyszczonych gmin dotacja może wynosić do 17 500 złotych dla podstawowego, do 26 900 złotych dla podwyższonego i do 39 900 złotych dla najwyższego poziomu dofinansowania.
Dotacje obejmują koszty instalacji nowych źródeł ciepła spełniających wymagania programu, a beneficjentami mają być osoby fizyczne posiadające tytuły prawne do lokali w wielorodzinnych budynkach mieszkalnych i spełniające kryteria dochodowe określone w programie.
Hanna Krzyżowska
Ekologiczne wiadomości
Indonezja ogłasza plan ochrony mórz. Do końca tej dekady państwo to rozszerzy zasięg swojego morskiego obszaru chronionego do 10 proc. wszystkich wód terytorialnych, czyli do około 325 000 km?. W latach 2030?2045 rząd planuje potroić ten zasięg do
975 000 km?. Indonezyjski rząd musi jednak pogodzić te plany z niedawno ogłoszoną polityką zarządzania rybołówstwem, która zdaniem krytyków zagraża trwałości zasobów rybnych.
Naukowcy opracowują algorytm, który ma badać zdrowie raf koralowych. Potrafi on odróżnić zdrowe rafy koralowe od mniej zdrowych na podstawie dźwięków emitowanych przez ekosystem. Badania wykazały, że odgłosy życia w odzyskanej rafie są podobne do tych ze zdrowej rafy, ale analizowanie wszystkich danych akustycznych było pracochłonne. Różnorodność dźwięków z życia morskiego ? trzaski, chrząkanie, szuranie czy gwizdy, które wydają ryby i inne zwierzęta, jest wykrywalna pod wodą przez hydrofony, czyli podwodne mikrofony. Nowy algorytm ma odpowiedzieć na podstawowe pytanie, jak określić postęp programu odbudowywania rafy. Potrzebne są również dalsze prace, w tym sprawdzenie, czy algorytm testowany w Pacyfiku Trójkąta Koralowego działa również na rafach w innych częściach świata.
Zagrożona różnorodność biologiczna. Kalifornia odczuwa w ostatnich latach największy wpływ zmian klimatycznych przez pożary i susze, które ją dotykają. Wywołuje to kryzys bioróżnorodności w stanie, który jest znany jako jeden z najbardziej bioróżnorodnych w USA ? znajduje się tam około 6500 gatunków zwierząt i roślin. W 2020 roku w tysiącach pożarów w Kalifornii spłonęło około 1,7 mln hektarów. Mimo że w ciągu następnych dwóch lat zaobserwowano mniej pożarów, to badania sugerują, że zmiany klimatyczne zwiększą ich ryzyko w nadchodzących latach, tym bardziej że 2022 również okazuje się być rokiem suszy.
Oahu na Hawajach odbiera ostatnią w historii dostawę węgla. Elektrownia na Oahu, która jest największym źródłem elektryczności na wyspie, zostanie zamknięta we wrześniu. Stan planuje przejść na energię elektryczną w 100 proc. ze źródeł odnawialnych.
Rolnictwo regeneracyjne w Meksyku. Chiapas jest drugim najbardziej bioróżnorodnym stanem Meksyku. Jednocześnie stracił on 55 proc. lasów, które zostały zamienione na pola uprawne i pastwiska dla zwierząt gospodarskich. Sojusz ekologów, rolników i hodowców bydła pracuje nad włączeniem 2,5 mln hektarów ziemi do systemów zrównoważonego zarządzania, koncentrując się na zdrowiu gleby i dążąc do przywrócenia i ponownego zalesienia 1,4 mln hektarów.
Pierwsza morska farma wiatrowa w USA na dużą skalę. Rozwój pierwszej amerykańskiej farmy wiatrowej na skalę przemysłową będzie tak potężny, że jeden obrót będzie zasilał przeciętny dom przez pełne dwa dni. Vineyard Wind 1 zostanie wybudowany u wybrzeży Martha?s Vineyard w stanie Massachusetts i powinien wyprodukować wystarczającą ilość energii dla 400 000 domów i firm w okolicy. Turbina ma ogromną moc 13 MW, ponad dwukrotnie większą niż inne turbiny zainstalowane u?wybrzeży USA.
?