Wiatr jako siła, którą warto wykorzystać
Przyszłość odnawialnych źródeł energii
Potencjał energii wiatrowej. Energia wiatrowa to jedno z najszybciej rozwijających się odnawialnych źródeł energii. W 2023 roku łączna zainstalowana moc farm wiatrowych na świecie przekroczyła 800 GW, co pozwala na zaspokojenie około 7 proc. globalnego zapotrzebowania na energię elektryczną. W krajach takich jak Dania, Niemcy czy Holandia energia wiatrowa stanowi już główny filar systemu energetycznego. Dzięki stale malejącym kosztom instalacji turbin i rosnącej wydajności technologii wiatrowa rewolucja obejmuje coraz więcej części świata.
Farmy wiatrowe na lądzie – blisko natury i ludzi
Farmy wiatrowe na lądzie to najbardziej rozpowszechniona forma wykorzystania energii wiatrowej. Ich główną zaletą są stosunkowo niskie koszty budowy i eksploatacji w porównaniu do farm morskich. Turbiny lądowe są montowane w miejscach, gdzie regularnie wieje wiatr, czyli na otwartych przestrzeniach czy wzniesieniach.
Jednak farmy na lądzie nie są pozbawione wad. Mogą one wywoływać konflikty społeczne, szczególnie w regionach o dużym zaludnieniu. Głównymi problemami zgłaszanymi przez mieszkańców są hałas, migotanie cieni (zjawisko zmiennego padania promieni światła w słoneczny dzień) oraz wpływ na krajobraz. Dodatkowo farmy wiatrowe mogą zakłócać ekosystemy, zwłaszcza ptaków i nietoperzy, choć badania wskazują, że odpowiednie lokalizowanie turbin może znacząco minimalizować te szkody.
Farmy wiatrowe na morzu – potęga na otwartych wodach. Morskie farmy wiatrowe to technologiczny krok naprzód w rozwoju energii odnawialnej. Ich główną przewagą jest możliwość wykorzystania silniejszych i bardziej stabilnych wiatrów wiejących nad morzami i oceanami. Turbiny morskie są zazwyczaj większe niż lądowe, co pozwala na generowanie większych ilości energii. Przykładem sukcesu technologii morskiej są farmy wiatrowe na Morzu Północnym, które zaspokajają znaczną część zapotrzebowania energetycznego krajów takich jak Wielka Brytania i Holandia.
Mimo licznych zalet farmy morskie wiążą się z wyższymi kosztami inwestycyjnymi i eksploatacyjnymi. Budowa fundamentów, transport elementów turbin oraz ich utrzymanie na morzu są bardziej skomplikowane niż na lądzie. Wpływ na środowisko morskie, w tym na faunę i florę, również wymaga szczegółowych badań i środków minimalizujących ewentualne szkody.
Ląd czy morze? Każdy z tych rodzajów farm wiatrowych ma swoje miejsce w transformacji energetycznej. Farmy lądowe są bardziej dostępne i tańsze, dzięki czemu idealnie sprawdzają się w regionach o mniejszych budżetach i dużej powierzchni do zagospodarowania. Z kolei farmy morskie pozwalają na produkcję energii na skalę przemysłową, co czyni je odpowiednimi dla rozwiniętych gospodarek potrzebujących stabilnych źródeł energii.
W aspekcie środowiskowym farmy morskie mogą być lepszym rozwiązaniem, bo nie ingerują bezpośrednio w przestrzeń zamieszkaną przez ludzi. Wymagają jednak większej troski o ekosystemy morskie.
Przyszłość energii wiatrowej. Zarówno farmy wiatrowe na lądzie, jak i na morzu będą odgrywać kluczową rolę w naszej przyszłości energetycznej. Dynamiczny rozwój technologii, takich jak turbiny pływające czy bardziej efektywne generatory, zwiększa potencjał tej branży. Rządy i inwestorzy coraz częściej stawiają na projekty hybrydowe, łączące energię wiatrową z innymi odnawialnymi źródłami, takimi jak energia słoneczna czy wodna.
Energia wiatrowa na lądzie i morzu to szansa na walkę ze zmianami klimatu, ale także inwestycja w bezpieczną i stabilną przyszłość energetyczną. Wybór między lądem a morzem zależy od lokalnych warunków i potrzeb, ale wiatr to siła, którą warto wykorzystać.
Hanna Krzyżowska
Ze świata:
Natura się odradza:
sukcesy w 2024 roku. Rok 2024 przyniósł powody do radości w świecie ochrony przyrody. Choć informacje o utracie bioróżnorodności często przytłaczają, to kilka gatunków, które kiedyś były na skraju wyginięcia, zaczęło się odradzać. Oto pięć niezwykłych historii sukcesu.
Jaszczurka z Sombrero
Na maleńkiej wyspie Sombrero, należącej do Anguilli, w 2018 roku żyło mniej niż 100 krytycznie zagrożonych jaszczurek (Pholidoscelis corvinus). Dzięki usunięciu inwazyjnych myszy i odtworzeniu rodzimej roślinności ich populacja wzrosła w 2024 roku do ponad
1600 osobników – to dowód na skuteczność działań rewitalizacyjnych.
Ryś iberyjski
W 2002 roku ryś iberyjski (Lynx pardinus) niemal wyginął, pozostało zaledwie 62 dorosłych osobników w Hiszpanii i Portugalii. Po dwóch dekadach intensywnych działań ochronnych jego populacja przekroczyła 2000, a gatunek został przesunięty na liście IUCN z kategorii krytycznie zagrożonej do wrażliwej.
Północnoatlantycki waleń biskajski
Choć wzrost o pięć osobników może wydawać się niewielki, w przypadku waleni biskajskich (Eubalaena glacialis) – gatunku krytycznie zagrożonego, liczącego w 2023 roku 372 osobniki – to ogromny krok naprzód. Te oceaniczne olbrzymy żyją długo i rozmnażają się powoli, a każde życie ma znaczenie.
Krokodyl syjamski
W odległych Górach Kardamonowych w Kambodży lokalni mieszkańcy i naukowcy odkryli w maju gniazda krokodyla syjamskiego (Crocodylus siamensis). W czerwcu wykluło się
60 młodych, co eksperci nazwali ogromnym impulsem dla populacji tego krytycznie zagrożonego przez kłusownictwo i utratę siedlisk gatunku.
Żółwie oliwkowe
Na plażach Bangladeszu żółwie oliwkowe (Lepidochelys olivacea) złożyły rekordową liczbę 12 425 jaj – to wzrost o 53 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim. Sukces ten przypisuje się programom ochrony i edukacji lokalnych społeczności. Jednak przyszłość tych żółwi może być zagrożona przez rozwój turystyki i infrastruktury.
Jane Goodall uhonorowana Medalem Wolności. Jane Goodall została odznaczona Medalem Wolności – najwyższym odznaczeniem cywilnym Stanów Zjednoczonych. Wyróżnienie to przyznawane jest osobom, które wniosły wyjątkowy wkład w wartości społeczne, pokój na świecie czy ochronę środowiska.
Jane Goodall, znana na całym świecie badaczka i obrończyni przyrody, wyraziła głęboką wdzięczność za ten prestiżowy medal. – To wyróżnienie odzwierciedla nadzieję i działanie wielu ludzi, którzy każdego dnia motywują mnie do wiary, że razem możemy i musimy ocalić świat przyrody – powiedziała 90-letnia laureatka.
Kariera Goodall rozpoczęła się w latach 60., kiedy jako młoda badaczka odkryła, że szympansy potrafią wytwarzać narzędzia i ich używać. To odkrycie zrewolucjonizowało naukę. Od tego czasu Goodall nieustannie działa na rzecz ochrony środowiska, założyła Instytut Jane Goodall i program Roots & Shoots, który inspiruje młodzież w 70 krajach do ekologicznych działań na rzecz społeczności, zwierząt i przyrody.