Ochrona środowiska
Dobra z odzysku
Dzięki recyklingowi odpady znów stają się wartościowe i zamiast trafić na składowisko, zmieniają się w surowce do produkcji nowych materiałów. Celem ich przetwarzania jest oszczędność energii oraz ochrona dóbr naturalnych. Pozwala ono na ochronę nieodnawialnych lub trudno odnawialnych źródeł surowców oraz ograniczenie produkcji odpadów, które musiałyby być składowane lub utylizowane. Wszystkie przedmioty, które mogą być wykorzystane jako surowiec wtórny, mają odpowiednie symbole na opakowaniach. Ponad 78 proc. produktów używanych na co dzień oznaczono nimi, jednak tylko 33 proc. spośród nich jest przetwarzane.
Recykling polega na odzyskiwaniu surowców wtórnych i ich ponownym przetwarzaniu w celu uzyskania materiału o pierwotnym lub innym przeznaczeniu. Można do tego wykorzystywać substancje zawarte w odpadach lub poszczególne materiały. W Polsce prawo nakłada obowiązek selektywnego zbierania odpadów na samorządy gminne i przedsiębiorców wprowadzających towary na rynek. Poziom recyklingu odpadów komunalnych w naszym kraju w ostatnich latach dynamicznie rośnie ? w 2018 roku osiągnął 36 proc. Zgodnie z unijnymi dyrektywami na koniec br. do recyklingu powinno trafiać co najmniej 50 proc. określonych frakcji odpadów komunalnych, w roku 2025 ? 55 proc., w 2030 ? 60 proc. i w 2035 ? 65 proc.
Odpady zaczęto wykorzystywać jako surowce wtórne już w latach 70. ubiegłego stulecia, kiedy ilość nagromadzonych śmieci zagrażała środowisku oraz doszło do dużego wzrostu cen paliw, surowców i energii. Dzięki postępowi techniki kraje wysokorozwinięte, jak Japonia, Francja, Holandia czy Niemcy, zwiększyły tempo wzrostu zużycia surowców wtórnych. Recykling niesie ze sobą wiele korzyści ? ogranicza zanieczyszczenia, a co za tym idzie ? ma dobry wpływ na zdrowie człowieka i stan przyrody. Pozwala na zmniejszenie ilości zalegających śmieci, a tym samym zmniejszenie ilości składowisk, z których odciek może zawierać zarazki wywołujące różne choroby. Umożliwia też ograniczenie ilości wytwarzanych ścieków przemysłowych, a dzięki recyklingowi papieru zmniejsza się skala wycinki drzew.
Szkło jeden do jednego
Szkło ze zużytych butelek jest doskonałym surowcem wtórnym, ponieważ może być przetworzone na identyczne opakowanie. Jego ponowne wykorzystanie niesie za sobą korzyści ekologiczne. Wykorzystanie stłuczki szklanej ogranicza poziom emisji dwutlenku węgla i trujących związków towarzyszących produkcji szklanych opakowań, wpływa również na zmniejszenie ilości odpadów tego typu na wysypiskach.
Energożerny papier
Statystyczny Polak zużywa rocznie ponad 60 kg papieru. Wykorzystanie makulatury pozwala ograniczyć eksploatację drewna pochodzącego z lasów (tona makulatury oszczędza 17 drzew). W ten sposób oszczędza się też wodę, zmniejsza zanieczyszczenie powietrza przez papiernie oraz zyskuje miejsce na składowiskach. Na tonie powtórnie wykorzystanej tony papieru można zaoszczędzić 1476 litrów ropy, 26 tys. litrów wody i 7 m sześć. miejsca na składowisku.
Wszędobylski plastik
Polskie gospodarstwa domowe produkują 1,5 mln ton odpadów tworzyw sztucznych rocznie. Aż 60 proc. z nich nie jest poddawanych ponownemu przetworzeniu. Plastik, pozyskiwany z przerobu ropy naftowej, jest groźny dla środowiska, gdyż jego rozkład trwa kilka tysięcy lat. Porzucone odpady uwalniają toksyczne substancje, które następnie przenikają do gleb i wód gruntowych. Niebezpieczne jest również samodzielne spalanie tworzyw sztucznych ze względu na wydzielające się substancje trujące.
?
Zanieczyszczenie powietrza
Paliwo przyszłości z koksowni
Jastrzębska Spółka Węglowa chce zostać krajowym liderem w produkcji wodoru. W jej koksowniach dostępne jest około 75 tys. ton tego gazu rocznie. Planowana instalacja separacji wodoru w koksowni Przyjaźń w Dąbrowie Górniczej umożliwiłaby wyprodukowanie około 8 tys. Mg/rok wodoru, co zaspokoiłoby roczne zapotrzebowanie dla ponad 900 autobusów lub 4 tys. samochodów osobowych napędzanych paliwem wodorowym. Korzystanie w transporcie z wodorowych ogniw paliwowych poprawi jakość powietrza i przyniesie wiele korzyści, jak redukcja hałasu i zanieczyszczeń oraz zmniejszenie emisji dwutlenku węgla.
JSW jako największy producent węgla koksowego w Unii Europejskiej wytwarza rocznie ponad 3,5 mln ton koksu. Koksownie będące własnością Grupy Kapitałowej JSW mają potencjał sięgający 72 tys. ton wodoru rocznie. Spółka zauważyła atrakcyjność gazu koksowniczego ? obok koksu głównego produktu procesów koksowniczych ? który zawiera około 55 proc. wodoru. Wiele międzynarodowych organizacji traktuje wodór jako paliwo przyszłości ? ze względu na krótki czas tankowania i daleki zasięg samochodów i autobusów napędzanych ogniwami paliwowymi. Jest to też czyste paliwo, ponieważ głównym rezultatem jego spalania jest nieszkodliwa para wodna.
Korzystanie w komunikacji miejskiej z autobusów zasilanych tym paliwem pomoże zredukować zanieczyszczenie powietrza, a rozwój infrastruktury przeznaczonej do tankowania wodoru wpłynie na polepszenie jakości powietrza w regionach dotkniętych smogiem. Pojazd nie musiałby być wyposażony w bardzo ciężką baterię elektryczną, nie trzeba by się też zajmować jej kłopotliwą utylizacją. Autobus wodorowy spala jedynie 8 kg wodoru na każde 100 km. Gaz ten jako nośnik energii może mieć też o wiele więcej zastosowań ? w energetyce, przemyśle i mieszkalnictwie.
Wodorowe sojusze
W 2017 roku Jastrzębska Spółka Węglowa utworzyła spółkę JSW Innowacje, która pracuje nad wdrożeniem technologii separacji wodoru o wysokiej czystości z gazu koksowniczego z przeznaczeniem dla ogniw paliwowych. Z gazu tego można separować wodór o czystości 99,999 proc. dzięki technologii adsorpcji zmiennociśnieniowej PSA (Pressure Swing Adsorption). Używany w ogniwach paliwowych wodór, podczas procesu odwróconej elektrolizy, rozkłada się na protony i neutrony ? z pierwszych powstaje prąd, drugie zamieniają się w parę wodną ? jedyny produkt uboczny spalania. W celu pogłębienia współpracy z największymi firmami i instytutami stawiającymi na przemysłowe wykorzystanie wodoru JSW przystąpiła do Europejskiego Stowarzyszenia Wodoru i Ogniw Paliwowych Hydrogen Europe. Skupia ono ponad 100 firm przemysłowych, 68 organizacji badawczych oraz 13 stowarzyszeń, a należą do niego między innymi Airbus, AlstomAudi, BMW GROUP, General Motors i Toyota. JSW porozumiała się też z polskimi producentami, między innymi z Ursusem, w zakresie dotyczącym wykorzystania wodoru jako paliwa.
Razem albo osobno
Instalacja do separacji wodoru ma powstać w koksowni Przyjaźń w Dąbrowie Górniczej, należącej do JSW Koks ? spółki z Grupy Kapitałowej JSW. Spółka starała się o dofinansowanie w wysokości 70 mln złotych w Narodowym Centrum Badań i Rozwoju na jej budowę. Jej wkład własny miał wynosić około 30 mln złotych. Jednak NCBiR nie przyznała JSW dofinansowania. Władze Spółki deklarują, że nieotrzymanie dotacji na ten cel nie oznacza, że zamierzają odstąpić od realizacji pomysłu. Nie wykluczają ponownego złożenia wniosku ani tego, że instalację do produkcji wodoru wybudują we współpracy z prywatnym partnerem.