Prestiżowa nagroda w ekologicznym konkursie EMAS Awards

Ekolider z Tychów

Zielony Oskar po raz pierwszy w historii trafił do polskiej firmy. Prestiżową nagrodę w ekologicznym konkursie EMAS Awards otrzymało Regionalne Centrum Gospodarki Wodno-Ściekowej w Tychach.

Zielone Oskary wręczono 21 maja w Barcelonie podczas konferencji organizowanej przez Komisję Europejską. Spółka z Tychów otrzymała nagrodę w kategorii małych organizacji sektora publicznego. Doceniono ją za innowacyjne rozwiązania stosowane przy wytwarzaniu odnawialnej energii z biogazu. Firma jest krajowym i europejskim liderem w sektorze gospodarki wodno-ściekowej pod względem wykorzystania odnawialnych źródeł energii ? informuje Ministerstwo Środowiska.
? To największe wyróżnienie, jakie nasza spółka mogła otrzymać w kategorii promowania ekologicznych rozwiązań. Jesteśmy bardzo dumni, że nasze działania zostały zauważone w Europie i są wzorem do naśladowania ? podkreśla prezes Zbigniew Gieleciak. Komisja Europejska doceniła też optymalizację procesów, wdrażanie rozwiązań technologicznych oraz skuteczność w promowaniu świadomości ekologicznej i społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR).

To było wyzwanie

Zbigniew Gieleciak tyską firmą kieruje od 2000 roku. To był zły czas dla oczyszczalni. Mieszkańcy skarżyli się na uciążliwy odór. Wojewódzki inspektor ochrony środowiska nałożył na spółkę 5 mln złotych kary.
? Miałem być tylko trzy miesiące, a upłynęło 15 lat. Trochę się zasiedziałem ? żartuje prezes.
I dodaje: ? To było miejsce niedoinwestowane, ale też umożliwiające kreowanie nowych rozwiązań i technologii oraz wyzwań. Opracowałem program modernizacji oczyszczalni i podzieliłem go na trzy etapy ? opowiada prezes.
Doświadczenie zawodowe Zbigniew Gieleciak wywodzi z kopalni Czeczott. Kierował w niej działem mechanicznym, a po wypadku na dole i dwuletniej rehabilitacji został rzecznikiem patentowym i rzeczoznawcą z zakresu transferu technologii i wdrażania innowacji technicznych.

Inny świat

Na początku wieku tyska oczyszczalnia zatrudniała 49 osób. I to ? delikatnie mówiąc ? nieposiadających wysokich umiejętności i kwalifikacji. Mało kto chciał tutaj pracować. Od tego czasu jednak wiele się zmieniło.
Obecnie Centrum nie ma problemu ze znalezieniem fachowców. W tyskiej firmie pracuje 110 osób.
? Ułatwiamy im rozwój zawodowy oraz zdobywanie dodatkowych umiejętności przy realizacji różnych projektów, za które odpowiada nasza spółka ? mówi Zbigniew Gieleciak.
Dzięki wymianie urządzeń na mniej energochłonne i wprowadzeniu nowoczesnych rozwiązań oraz automatyki i sterowania pracą oczyszczalni i 34 przepompowni RCGW zużywa o 25 proc. mniej energii niż kiedyś. I to pomimo dwukrotnego wzrostu liczby zamontowanych urządzeń.
Jednym z przykładów są dmuchawy. Nowe są pięciokrotnie mniejsze, zużywają o 37 proc. mniej energii i pozwalają zmniejszyć o 20 dB poziom hałasu. Nie mają łożysk, a właśnie one powodowały awarie, bo zużywały się najczęściej.
Zbigniew Gieleciak zobaczył nowe dmuchawy na targach. RCGW wprowadziła ten sprzęt jako pierwsza firma w Europie. Teraz w Polsce zainstalowano już ok. 50 egzemplarzy.
Tyska firma wprowadza usprawnienia we wszystkich obszarach działania. I jak podkreśla prezes, takie postępowanie przynosi wymierne korzyści finansowe.
Spółka może się też pochwalić realizacją innych przedsięwzięć. W latach 2005?2010 była odpowiedzialna za projekt ?Gospodarka ściekowa w Tychach?. Wybudowano ponad 367 kilometrów sieci kanalizacji sanitarnej i deszczowej, uregulowano ok. 33 kilometrów rowów i potoków oraz zmodernizowano część osadową tyskiej oczyszczalni ścieków. Koszt inwestycji to ponad 140 mln euro, z czego ponad 75 mln euro stanowiło dofinansowanie z Funduszu Spójności UE.
Sprawdzony podczas realizacji tej inwestycji model zarządzania został wykorzystany w kolejnym zadaniu o strategicznym znaczeniu, czyli przebudowie drogi krajowej DK-1 i DK-86 w granicach miasta Tychy.

Park wodny

Spółka jest inwestorem budowanego w Tychach parku wodnego. Będzie gotowy w pierwszym kwartale 2017 roku. Dzięki sprzedaży do sieci nadwyżki energii elektrycznej udało się w ciągu 10 lat zgromadzić fundusze na budowę parku. Część z nich pochodzi również z inwestowania w bezpieczne instrumenty finansowe.
? Nasze doświadczenie na rynkach finansowych wykorzystaliśmy także, pozyskując wsparcie. Oprocentowanie obligacji, które wyemitujemy w celu sfinansowania połowy inwestycji, wynosi tylko 2,39 proc. ? mówi Aneta Dąbrowska, dyrektor ds. ekonomiczno-finansowych.
Eksploatacja parku wodnego ma być tańsza, bo energia i ciepło będą produkowane z biogazu. Kolejne oszczędności przyniesie sposób zarządzania. Nie będzie osobnej spółki.
? Jeden prezes, zarząd, rada nadzorcza i jedna administracja zamiast dwóch to mniejsze wydatki. Koszty wynagrodzeń pracowników, księgowości, kadr, zamówień publicznych będą przypisywane do parku wodnego bądź oczyszczania ścieków, w odpowiedniej proporcji do wykonanej pracy. W naszych analizach oraz prowadzonych działaniach bazujemy na przykładach wszystkich parków wodnych w Polsce, by nie powielać błędów ? podkreśla Zbigniew Gieleciak.

EMAS to coś więcej

Regionalne Centrum Gospodarki Wodno-Ściekowej produkuje miesięcznie z biogazu 150 proc. energii potrzebnej do pracy oczyszczalni ścieków. To najlepszy bilans wykorzystania energii dla przedsiębiorstwa wodno-kanalizacyjnego w Polsce i jeden z najlepszych wyników w Europie. Bieżące monitorowanie wskaźników energetycznych umożliwia system zarządzania wg normy ISO 50001:2011. Obecnie RCGW jest jedyną spółką w branży komunalnej w Polsce, która ma wdrożony i certyfikowany ?System zarządzania energią?.
Spółka (w ramach konsorcjum) wzięła udział w konkursie Programu Gekon, czyli Generatora Koncepcji Ekologicznych (realizowanym przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Narodowe Centrum Badań i Rozwoju), i uzyskała 3,6 mln złotych dofinansowania do planowanych badań naukowych i prac rozwojowych, których koszt szacowany jest na 4,5 mln złotych. W ramach projektu zostanie opracowana nowatorska technologia zgazowania osadów ściekowych, dobrane urządzenia i odpowiednie substraty do procesu zgazowania. Takie rozwiązanie pozwoli na dalsze zwiększanie ilości produkowanej energii elektrycznej.
? EMAS, czyli System Ekozarządzania i Audytu, to coś więcej niż tylko przestrzeganie norm i procedur. Firmy wpisane do rejestru EMAS to elita przedsiębiorstw i instytucji, które mają na celu minimalizację negatywnego wpływu na środowisko i zapobiegania powstawania zanieczyszczeń. Wszystkie dane dotyczące działalności muszą być transparentne i przekazywane w całości ? akcentuje Zbigniew Gieleciak.
I dodaje: ? W Europie toczy się wręcz pewna rywalizacja o wpisanie do systemu EMAS. Myślę, że z czasem trafi ona również do Polski.
W tegorocznej edycji EMAS Awards Komisja Europejska uhonorowała osiągnięcia organizacji, które wyróżniają się na polu ekoinnowacji. Wśród 22 nominowanych (w sześciu kategoriach) znalazły się trzy firmy z Polski. Oprócz tyskiej były to: Cemex Polska oddział Chełm i Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Okręgu Częstochowskiego.

Barbara Warpechowska