Czysta energia
Energia odnawialna w walce ze zmianami klimatu
Nie ma drogi do ochrony klimatu bez radykalnej zmiany sposobu, w jaki produkujemy i wykorzystujemy energię elektryczną. A te zmiany są realne. Energia odnawialna minimalizuje zanieczyszczenie dwutlenkiem węgla i ma znacznie mniejszy wpływ na nasze środowisko.
Ponad 75 proc. globalnych emisji gazów cieplarnianych i prawie 90 proc. emisji dwutlenku węgla jest bezpośrednio związanych z wykorzystaniem paliw kopalnych – węgla, ropy naftowej i gazu. Aby uniknąć katastrofalnych skutków zmian klimatu, emisje muszą spaść o połowę do 2030 roku, osiągając zerowy poziom netto do 2050 roku.
Cel ten jest osiągalny, jeśli państwa porzucą zależności od paliw kopalnych na rzecz czystych, dostępnych, przystępnych cenowo, zrównoważonych i niezawodnych alternatyw energetycznych. Rozwiązaniem jest więc energia pochodząca z naturalnych źródeł – słońca, wiatru, wody czy ziemi. Energia ta jest odnawialna w krótkim czasie, a jej pozyskiwanie nie przyczynia się do wyczerpywania zasobów naturalnych.
Przyjrzyjmy się jednak wszystkim kluczowym powodom, dlaczego przyspieszenie przejścia na czystą energię jest kluczowe dla zdrowej, przyjaznej planety.
Odnawialne źródła energii są wokół nas. Około 80 proc. światowej populacji żyje w krajach, które są importerami paliw kopalnych. Oznacza to, że około 6 mld ludzi jest zależnych od paliw kopalnych z innych krajów, a to sprawia, że są podatni na wszelkie kryzysy geopolityczne. Z kolei odnawialne źródła energii są dostępne niemal we wszystkich państwach, a ich potencjał nie został jeszcze w pełni wykorzystany. Są one sposobem na uniezależnienie się od importu, umożliwiając krajom dywersyfikację ich gospodarek i chroniąc je przed nieprzewidywalnymi wahaniami cen paliw kopalnych, jednocześnie napędzając wzrost gospodarczy, nowe miejsca pracy i zmniejszając ubóstwo.
Energia odnawialna jest tańsza. Energia odnawialna jest obecnie najtańszym sposobem zasilania w większości świata. Ceny tej technologii gwałtownie spadają. Energia odnawialna staje się więc bardziej atrakcyjna – w tym dla krajów o niskich i średnich dochodach, skąd będzie pochodzić większość dodatkowego zapotrzebowania na nową energię elektryczną. Tania energia elektryczna ze źródeł odnawialnych może zapewnić 65 proc. całkowitych dostaw prądu na świecie do 2030 roku.
Energia odnawialna jest zdrowsza. Według Światowej Organizacji Zdrowia około 99 proc. ludzi na świecie oddycha powietrzem, które przekracza limity jakości i zagraża ich zdrowiu, a ponad 13 mln zgonów na całym świecie każdego roku jest spowodowanych możliwymi do uniknięcia przyczynami środowiskowymi, w tym zanieczyszczeniem powietrza.
Wysokie poziomy drobnego pyłu zawieszonego i dwutlenku azotu pochodzą głównie ze spalania paliw kopalnych. W 2018 roku zanieczyszczenie powietrza paliwami kopalnymi spowodowało 2,9 mln dolarów kosztów zdrowotnych i ekonomicznych, czyli około 8 mld dolarów dziennie. Czyste źródła energii pomagają zatem także walczyć z zanieczyszczeniami powietrza.
Energia odnawialna to nowe miejsca pracy. Szacuje się, że przejście na zerową emisję netto doprowadzi do ogólnego wzrostu liczby miejsc pracy w sektorze energetycznym. Ponadto branże związane z energią będą potrzebowały ogromnej liczby pracowników, na przykład do objęcia nowych ról w innowacyjnych technologiach takich jak wodór. Oznacza to, że do 2030 roku w sektorze czystej energii, efektywności i technologii niskoemisyjnych mogłoby powstać łącznie ponad 30 mln miejsc pracy.
Energia odnawialna ma sens ekonomiczny. Koszty początkowe przejścia na energię odnawialną mogą być zniechęcające dla wielu krajów o ograniczonych zasobach, a wiele z nich będzie potrzebować wsparcia finansowego i technicznego, aby dokonać transformacji. W dłuższej perspektywie inwestycje w energię odnawialną będą się jednak opłacać.
Co ważne, wydajne i niezawodne technologie odnawialne mogą stworzyć system mniej podatny na wstrząsy rynkowe oraz poprawić odporność i bezpieczeństwo energetyczne poprzez dywersyfikację opcji zasilania.
Hanna Krzyżowska
Ze świata:
Na Borneo „Power of Mama” walczy z pożarami. Pożary stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia Indonezyjczyków. Rolnicy od dawna używają ognia w uprawach. Związane z tym ryzyko dla zdrowia i środowiska znacznie wzrosło, ponieważ wylesianie i osuszanie doprowadziły do sytuacji, że torfowiska stały się szczególnie podatne na ogień. W 2022 roku kobiety z indonezyjskiej części Borneo utworzyły „Power of Mama”, jednostkę do walki z niebezpiecznymi pożarami i ich przyczynami. Strażaczki wspierają ochronę dzikiej przyrody, zmieniają podejście do kobiet w społeczeństwie i budują lepszy świat dla przyszłych pokoleń. Wolontariuszki „Power of Mama” patrolują zagrożone pożarem obszary Ketapangu w systemie zmianowym. W porze deszczowej grupa koncentruje się na pomocy, zachęcając rolników do zaprzestania używania ognia i przyjęcia alternatywnych metod przywracania azotu do gleby. Kobiety pomagają również w odbudowie namorzynów i prowadzą rozmowy z dziećmi na temat znaczenia ostrożnego zarządzania gruntami, które wciąż się wokół nich zmieniają.
Wylesianie Amazonii ma wpływ na cały region. Nowe badania wykazały, że wylesianie w Amazonii nie tylko podnosi temperaturę na obszarach, na których miało miejsce wylesianie, ale też w całym regionie. Naukowcy przeanalizowali satelitarne odczyty temperatur powierzchni w 3,7 mln różnych punktów danych w Amazonii, gdzie w latach 2001–2020 doszło do utraty lasów. Okazało się, że lokalne wylesianie miało silny wpływ na ocieplenie w regionie.
Sukces biznesowy dzięki dzikim owocom z witaminą C. Grupa kobiet w kolumbijskiej Amazonii z powodzeniem prowadzi zrównoważony biznes, zbierając camu camu, kwaśny dziki owoc zawierający więcej witaminy C niż cytrusy. Firma jest w stanie wyprodukować od 4 do 14 ton miąższu owocowego rocznie na sprzedaż przy jednoczesnym zrównoważonym zarządzaniu populacją gatunków roślin. Kobiety odegrały pionierską rolę w Kolumbii, pokazując, że niedrzewne zasoby leśne mogą być wykorzystywane do generowania dochodów na obszarach chronionych lasów deszczowych. Zrównoważone wykorzystanie takich zasobów stało się skuteczną strategią ochrony przyrody, która zyskała uznanie instytutów naukowych i organów ochrony środowiska.
Hiacynt wodny w Nepalu pomaga egzotycznym rybom w inwazji, szkodząc rodzimym gatunkom. Egzotyczne gatunki ryb zostały z różnych powodów wprowadzone przez ludzi do Pokhary, miasta jezior w Nepalu, i konkurują z rodzimymi gatunkami ryb. Badanie sugeruje, że hiacynt wodny, inwazyjny gatunek roślin, może pomagać egzotycznym gatunkom ryb w jeziorach Pokhara w inwazji oraz zmniejszać różnorodność i liczebność rodzimych gatunków ryb. Naukowcy sugerują, że potrzebne są pilne działania ochronne, aby kontrolować rozprzestrzenianie się zarówno rośliny, jak i egzotycznych gatunków ryb, aby chronić rodzime gatunki ryb i ekosystem.