Ekodziałania JSW
Innowacje służące ochronie środowiska mają również znaczenie ekonomiczni
Wdrożenie ekologicznych rozwiązań przez spółki węglowe ma w przypadku Śląska kolosalne znaczenie. Z racji tego, że jest największym w Polsce ośrodkiem przemysłowym, jego głównym źródłem zanieczyszczeń jest działalność produkcyjna. Do tego dochodzi jeszcze wyjątkowo duże natężenie ruchu na drogach. Jedną ze spółek wdrażających w swojej strategii działania dotyczące ochrony środowiska jest Jastrzębska Spółka Węglowa ? największy producent wysokiej jakości węgla koksowego w Unii Europejskiej, zarządzający czterema kopalniami węgla i Zakładem Wsparcia Produkcji oraz zatrudniający około 27 tys. osób. Od 2014 roku w Spółce funkcjonuje system zarządzania jakością i zarządzania środowiskowego obejmujący wszystkie zakłady i obszary działania JSW. Roczne nakłady JSW na ochronę środowiska wynoszą 136,9 mln złotych, w tym na koszty naprawy szkód górniczych, rekultywację, inwestycje proekologiczne, ochronę wód przed zasoleniem, opłaty za korzystanie ze środowiska i za usługi wodne.
Innowacje służące ochronie środowiska mają również znaczenie ekonomiczne. W czasie koniunktury, kiedy JSW ma duże przepływy finansowe, nowe projekty mogą stanowić kilka procent zysków. Jednak w czasach dekoniunktury mogą wynosić nawet 10?20 proc. zysków, co pozwoliłoby przetrwać ten trudny okres. Dlatego właśnie w czasach prosperity Spółka przeznacza duże środki na prace badawcze i inwestycje w nowe produkty. Pozwoli to też JSW planować rozwój przez kolejne dekady na ich podstawie.
Dach pod napięciem
Budynek Centrum Usług Wspólnych Jastrzębskiej Spółki Węglowej jako pierwszy obiekt należący do tej firmy jest zasilany energią słoneczną. Na jego dachu zamontowano instalację fotowoltaiczną, która składa się z dwóch falowników o mocy 15 kW oraz 93 paneli fotowoltaicznych. W ciągu doby ? w zależności od nasłonecznienia ? może wyprodukować 72,5 kilowatogodziny prądu. Wyprodukowana dzięki niej energia elektryczna jest wprowadzana do wewnętrznej instalacji biurowca, a nadwyżki energii trafiają do zewnętrznej sieci. Dzięki fotowoltaice koszty utrzymania budynku mają obniżyć się nawet o około 15 tys. złotych rocznie, a pilotażowa inwestycja ma się zwrócić się po niecałych 10 latach.
Elektryczna stymulacja
Ustawa o elektromobilności i paliwach alternatywnych nakłada na gminy obowiązek stworzenia do końca 2020 roku od 60 punktów ładowania w gminach liczących do 100 tys. mieszkańców aż po 1000 stacji w ponad milionowych obszarach. Rząd planuje też ulgi podatkowe dla firm zmieniających swoją flotę na elektryczną i dla kierowców indywidualnych. Dyskutuje się między innymi nad pomysłami dopłat do 36 tys. złotych, możliwością wjazdu samochodami elektrycznymi do stref czystego transportu oraz odpisami amortyzacyjnymi w wysokości do 30 tys. euro.
Fundacja JSW
W maju bieżącego roku Jastrzębska Spółka Węglowa powołała do życia Fundację JSW, której celem jest między innymi wspieranie ekologii oraz samorządów, na których terenie Spółka prowadzi działalność. Jednym z projektów fundacji jest Mobilna Ambasada, która promuje działalność proekologiczną zgodną z nauczaniem Kościoła katolickiego. Elektryczny autobus Mercedes Benz/Automet, który został użyczony Caritas Polska, podróżuje po parafiach województwa śląskiego i promuje wśród mieszkańców proekologiczne postawy zgodne z hasłem ekologicznego przebudzenia, nawiązujące do papieskiej encykliki ?Laudato Si?. Działacze Caritas przekonują między innymi, że nasze czasy stawiają nas przed problemem ratowania środowiska naturalnego, które człowiek w imię cywilizacji zniszczył i naraził ? woda, powietrze, którym oddychamy, oraz ziemia, która nas karmi, są zatrute. Namawiają też do tego, by starać się zachować środowisko naturalne, bo jego śmierć jest naszą śmiercią.
Na tropie śladu węglowego
Jastrzębska Spółka Węglowa chce precyzyjnie określić swój ślad węglowy, czyli całkowitą ilość emitowanych w wyniku jej działalności gazów cieplarnianych, zarówno w części górniczej, jak i koksowniczej. Za 2018 rok wyznaczono ślad węglowy Grupy JSW, uwzględniający emisje bezpośrednie oraz pośrednie, na poziomie 8,22 mln Mg dwutlenku węgla. Ponad 74 proc. wartości śladu węglowego Spółki pochodzi z emisji metanu. Realizacja inwestycji zabudowy metanowych silników kogeneracyjnych o mocy 48 MWe pozwoli ograniczyć ślad węglowy o około 1,5 mln ton dwutlenku węgla do 2025 roku. Spółka chce w świadomy sposób pokazywać inwestorom i interesariuszom najbardziej aktualne informacje, na ile z kwartału na kwartał będzie zwiększała efektywność energetyczną oraz w jakim stopniu zmniejsza ślad węglowy. Takie podejście ma pomóc na przykład w rozmowach prowadzonych z międzynarodowymi instytucjami, jak Europejski Bank Inwestycyjny, o finansowaniu inwestycji w części koksowniczej.
Naprawa zniszczeń
JSW we współpracy z ekspertami z Uniwersytetu Śląskiego stara się o rekultywację terenów zdegradowanych. Projekt jest skoncentrowany na wykorzystaniu wiedzy, którą mają naukowcy Wydziału Biologii UŚ, do podniesienia wartości terenów, które zostały zdegradowane lub zniszczone wskutek działalności górniczej. Władze Spółki traktują te działania jako etyczne zobowiązanie. Projekt obejmie między innymi tereny w Dębieńsku. Naukowcy planują utrwalać i namnażać powstałe na tych terenach ekosystemy. Wpłynie to nie tylko na poprawę stanu środowiska naturalnego, ale także na polepszenie jakości życia ludzi poprzez wzrost wartości terenów przekształconych wskutek działalności człowieka. Uniwersytecka spółka SPIN-US, która komercjalizuje wiedzę i technologię dla przemysłu, ma scalić te dwa światy ze sobą, by wiedza została wykorzystana z pożytkiem zarówno dla terenów zdegradowanych, jak i JSW.
Ujmujący metan
Władze Jastrzębskiej Spółki Węglowej podkreślają, że jest ona liderem w kwestii gospodarczego wykorzystania metanu. Obecnie wychwytuje 90 mln metrów sześc. metanu rocznie, co daje ekwiwalent ponad 1,2 mln ton wychwyconego dwutlenku węgla. Do 2030 roku JSW chce zwiększyć ilość wychwytywanego metanu do 170 mln metrów sześc. rocznie ? równowartość 2,2 mln ton dwutlenku węgla. Ujęcie metanu z powietrza wentylacyjnego nie tylko zmniejsza niebezpieczeństwo wystąpienia zagrożeń metanowych w kopalniach, ale też poprawia efektywność energetyczną i wpływa na zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych. Obecnie 60 proc. ujętego w Spółce metanu wykorzystuje się do produkcji energii. Do 2030 roku JSW zamierza pięciokrotne zwiększyć produkcję prądu z tego źródła.
Paliwo z Krupińskiego
W lutym tego roku, w dawnej kopalni Krupiński w Suszcu, otworzono Zakład Produkcji Kompozytowych Paliw Stałych. Rocznie ma on produkować 60 tys. ton ekologicznych, oczyszczonych i wzbogaconych brykietów z flotokoncentratu dla gospodarki komunalnej oraz do ogrzewania gospodarstw indywidualnych. Opracowana na Śląsku nowa technologia pozwala przerabiać węgiel koksujący na brykiety, które spalają się bez szkodliwych zanieczyszczeń. Flotokoncentrat, do tej pory spalany w zakładach energetycznych ze względu na dużą ilość emitowanych niebezpiecznych substancji, pochodzi z Krupińskiego. Brykiety nowej generacji mogą być spalane w starych, jak i w nowoczesnych kotłach, przy ponad 90-proc. redukcji najbardziej szkodliwych dla człowieka toksyn ? rakotwórczego benzopirenu, dioksyn i furanów. Bliska zeru jest także ilość popiołu powstającego z ich spalania. Produkcja ekologicznego węgla jest częścią programu badawczo-rozwojowego ?Czyste powietrze dla Śląska?, w którym uczestniczą zarówno zakłady przemysłowe, jak i placówki naukowo-badawcze: Polski Koks, Jastrzębska Spółka Węglowa, Politechnika Śląska, Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla oraz Stowarzyszenie Klaster Kotlarski.
?
Walka z niską emisją
Dzień Czystego Powietrza
14 listopada obchodzimy w Polsce Dzień Czystego Powietrza. Został on ustanowiony w 2005 roku przez Fundację Ekologiczną Arka. W tym dniu warto przypomnieć, że spalanie śmieci w domowych piecach stwarza duże zagrożenie nie tylko dla zdrowia i życia mieszkańców, ale także dla środowiska.
Największą rolę w zanieczyszczeniu polskiego powietrza ma niska emisja, której źródłem są głównie spaliny samochodowe oraz dym z nieefektywnych i nieekologicznych pieców w domach jednorodzinnych. Często trafia do nich złej jakości węgiel oraz odpady, które powinny zostać poddane recyklingowi, zamiast być spalane. Obywatele mogą wpłynąć na jakość powietrza, inwestując w środowisko, między innymi poprzez ogólnopolskie programy, jak Czyste Powietrze oraz Mój Prąd. Są one realizowane w ramach współpracy między Narodowym a Wojewódzkimi Funduszami Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Można dzięki nim uzyskać dofinansowanie na wymianę systemu ogrzewania na ekologiczny, docieplenie domu, by uniknąć strat ciepła, a także montaż instalacji odnawialnych źródeł energii, by produkować prąd i ciepło na własne potrzeby.