Zrównoważone podróżowanie, czyli co wybierać, żeby lepiej podróżować
Wskazówki dotyczące podróży o niskim wpływie na środowisko
Podróżowanie to nie tylko przygoda i okazja do poszerzenia własnych horyzontów, ale także duża odpowiedzialność. Co więc możemy zrobić, żeby podróżować lepiej?
Podróżuj lokalnie. Zwiedzanie miejsc bliżej domu może być równie fascynujące, a przy tym mniej obciążające dla środowiska. Żeby odkryć nieznane, nie trzeba zawsze jechać na drugi koniec świata. Zarówno Polska, jak i wiele sąsiednich krajów oferuje bogactwo ciekawych miejsc, krajobrazów i smaków.
Wybieraj środki transportu o niskiej emisji. Transport jest jednym z głównych źródeł emisji dwutlenku węgla. Postaw na podróże pociągiem, autobusem lub dzielone przejazdy samochodowe zamiast lotów, szczególnie na krótszych trasach. Jeśli lot jest nieunikniony, warto rozważyć kompensację emisji, na przykład przez programy oferujące wsparcie dla projektów ekologicznych, takich jak zalesianie. A jeśli dłuższy lot jest konieczny, to wybieraj bezpośrednie połączenia, które emitują mniej CO2 niż loty z przesiadkami.
Rezerwuj ekologiczne noclegi. Szukaj mniejszych hoteli i pensjonatów, które stosują ekologiczne praktyki, takie jak korzystanie z energii odnawialnej i programy recyklingowe.
Oszczędzaj wodę i energię. W hotelach wyłączaj klimatyzację, światła i telewizor, gdy ich nie używasz. Zmniejsz zużycie wody, ograniczając długie prysznice.
Zabieraj ze sobą wielorazowe butelki, torby i opakowania. Podróżuj z własnymi, wielorazowymi przedmiotami: butelką na wodę, sztućcami, pojemnikami na jedzenie i torbami na zakupy. Dzięki temu unikniesz konieczności korzystania z jednorazowych opakowań, które zanieczyszczają środowisko. Szukaj lokalnych sklepów, gdzie możesz kupować produkty na wagę, co redukuje odpady.
Wybieraj lokalne produkty i jedzenie. Podczas podróży wspieraj lokalnych producentów i unikaj importowanych produktów. Nie tylko zmniejsza to ślad węglowy związany z transportem, ale także sprawia, że możesz trafić w lepsze, lokalne miejsca i spróbować jedzenia, które w inny sposób mogłoby Cię ominąć. Odwiedzając lokalne sklepy, restauracje i targi, wspierasz także gospodarkę regionu, minimalizując emisje związane z transportem produktów.
Zwiedzaj na rowerze lub pieszo. W miastach i miejscach turystycznych wybieraj spacery lub wypożyczenie roweru, zamiast korzystać z samochodów czy taksówek.
Uważaj na pamiątki. Unikaj kupowania pamiątek wykonanych z zagrożonych gatunków zwierząt czy roślin lub materiałów, które mogą mieć negatywny wpływ na środowisko. Wbrew pozorom zbieranie muszelek czy zabieranie piasku także negatywnie wpływa na środowisko. Dlatego zdecydowanie lepiej jest zbierać wspomnienia i zdjęcia.
Podróżuj poza sezonem. Podróżując poza szczytowym sezonem turystycznym, nie tylko unikniesz tłumów i zapłacisz znacznie mniej za noclegi, ale bardzo prawdopodobne, że trafisz na łagodniejszą i wcale nie gorszą pogodę.
Zabieraj odpady ze sobą. Podróżując w naturze, zawsze zbieraj swoje śmieci i wyrzucaj je w przeznaczonych do tego miejscach. A jeśli to możliwe, pamiętaj o segregacji odpadów.
Poszukuj ekoaktywności. Wybieraj atrakcje, które nie szkodzą lokalnemu środowisku, takie jak trekking, kajakarstwo, obserwacja ptaków. Aktywności takie jak jeżdżenie na słoniach czy nawet tylko kąpanie ich lub głaskanie uwięzionych czy otumanionych lekami zwierząt nie mają nic wspólnego z dobrym podróżowaniem i poszanowaniem przyrody.
Szanuj dziką przyrodę. Unikaj karmienia zwierząt, zbierania roślin czy zakłócania naturalnych siedlisk podczas wędrówek i zwiedzania.
Dbaj o środowisko naturalne i bioróżnorodność. Podróżując, staraj się unikać miejsc, gdzie ingerencja człowieka mogłaby zaszkodzić środowisku. Szanuj zasady odwiedzanych rezerwatów i parków, unikaj zabierania pamiątek naturalnych i śmiecenia. Zawsze pozostaw miejsce w takim samym lub lepszym stanie.
Edukacja i świadomość. Świadomość ekologiczna to podstawa zrównoważonego podróżowania. Przed wyjazdem dowiedz się więcej o regionie, który odwiedzasz, jego ekosystemie oraz lokalnych tradycjach. W ten sposób możesz świadomie wybierać atrakcje i aktywności, które nie szkodzą środowisku.
I pamiętaj, że podróżowanie może być pełne przygód, a jednocześnie odpowiedzialne.
Hanna Krzyżowska
Ze świata:
Właściciele statków dalekomorskich powiązani z nielegalnymi połowami. Nowe badanie ujawniło 324 firmy będące właścicielami 569 statków-chłodni działających w latach 2017–2022, co pozwoliło zidentyfikować osoby i kraje stojące za tymi jednostkami. Reefery, wykorzystywane jako pływające magazyny, umożliwiają długotrwałe połowy z dala od portów, co sprzyja omijaniu przepisów i jest powiązane z naruszeniami praw człowieka, w tym pracą przymusową. Badanie wykazało, że prawie połowa tych statków należy do firm z Rosji (26 proc.) i Chin (20 proc.). Statki często działają pod tzw. tanimi banderami, jak Panama i Liberia, co ułatwia unikanie surowych regulacji. Przeładunki na morzu dodatkowo utrudniają śledzenie pochodzenia ryb. Wskazanie właścicieli to kluczowy krok w zwiększeniu przejrzystości i nadzoru nad branżą.
Naukowcy odkryli nowy gatunek rekina młota, który już jest zagrożony. Oficjalnie odkryto nowy gatunek rekina młota, nazwany rekinem szablogłowym (Sphyrna alleni), który był wcześniej mylony z rekinem bonnethead. Przełomowe badania oparte na analizie DNA wykazały, że te gatunki rozdzieliły się 3,5–5 mln lat temu. Nowo odkryty gatunek, nazwany na cześć Paula Allena, jest już zagrożony wyginięciem, podobnie jak rekin bonnethead, którego populacja spadła o 79 proc. z powodu przełowienia. Rekiny te są często łapane przypadkowo, co pogarsza sytuację. Naukowcy podkreślają konieczność wprowadzenia ochrony, zanim populacja S. alleni jeszcze bardziej się zmniejszy.
Brazylijskie sieci kolekcjonerów nasion napędzają szersze zmiany społeczne. Brazylijskie sieci kolekcjonerów nasion rodzimych roślin, działające na rzecz rekultywacji zdegradowanych terenów, odgrywają kluczową rolę w odbudowie lasów i poprawie warunków społecznych w kraju. Badania nad dziewięcioma głównymi sieciami nasiennymi wykazały, że zebrano 180 ton nasion w latach 2018–2021, generując ponad milion dolarów dla tysiąca kolekcjonerów. Oprócz korzyści ekonomicznych sieci te przyczyniają się do poprawy warunków życia tubylczych i zmarginalizowanych społeczności, wzmacniając poczucie wartości, redukując konflikty społeczne oraz promując lokalną wiedzę ekologiczną.
Sieć Xingu Seeds, działająca od 16 lat, pomaga przełamywać bariery między różnymi grupami społecznymi w Amazonii. Wspólne cele integrują wiejskie rodziny i społeczności tubylcze, wspierając ich dążenie do ochrony przyrody. Kolekcjonerzy nasion, często byli pracownicy przemysłu drzewnego, odkrywają na nowo wartości i znaczenie lasów, co wzmacnia ich tożsamość kulturową oraz ekologiczne podejście do przyrody.
Pomimo planów zalesienia 12 mln hektarów do 2030 roku sieci wciąż czekają na większe wsparcie rządowe.
Azory tworzą największą sieć morskich obszarów chronionych na północnym Atlantyku. Azory, portugalski archipelag autonomiczny, uchwaliły nowe przepisy tworzące największą sieć morskich obszarów chronionych (MPA) na północnym Atlantyku, obejmującą 287 tys. kilometrów kwadratowych, czyli około 30 proc. oceanu wokół wysp. Połowa tej sieci to obszary w pełni chronione, gdzie zakazane są działania destrukcyjne, jak rybołówstwo czy wydobycie, natomiast w drugiej, wysoce chronionej części dozwolone są jedynie działania o niskim wpływie, takie jak łowienie na wędkę.
Celem tej inicjatywy jest maksymalizacja ochrony przyrody przy minimalizacji wpływu na rybołówstwo oraz stworzenie nowych możliwości gospodarczych, szczególnie w sektorze turystyki i tzw. niebieskiej gospodarki.