Lokalne inicjatywy przetwarzania odpadów organicznych
Gleba bogatsza o kompost z domowych śmieci
Każdego roku miliony ton odpadów organicznych trafiają na wysypiska śmieci na całym świecie. W miastach zmarnowana lub wyrzucana żywność często stanowi większość odpadów, które stopniowo rozkładają się i uwalniają metan, silny gaz cieplarniany. Ten cykl nie tylko pogłębia degradację środowiska, ale także marnuje cenny zasób, który można wykorzystać do wzbogacenia gleby.
Emisji metanu z odpadów organicznych można w dużej mierze zapobiec już u źródła. Oczywiście najbardziej oczywistym rozwiązaniem jest edukacja i zmniejszanie ilości marnowanej żywności. Dzisiaj zajmiemy się jednak organicznym recyklingiem, czyli kompostowaniem. Jest to naturalny proces, w którym materiały organiczne rozkładają się, tworząc bogatą w składniki odżywcze pożywkę dla gleby. Może podlegać mu dowolny materiał biodegradowalny. Jeśli jednak mówimy o przydomowym kompostowaniu, to należy w nim pominąć odchody zwierzęce, resztki mięsa i produkty mleczne. Te powinny być kompostowane jedynie na skalę przemysłową.
Kompostowanie polega na rozkładzie substancji przez mikroorganizmy – bakterie tlenowe, nicienie i grzyby. Jest to proces przetwarzania substancji w kontrolowanych warunkach w obecności powietrza, w odpowiedniej temperaturze i wilgotności. Produktami procesu są ciepło, dwutlenek węgla i związki amonowe przyswajalne przez rośliny, które pod wpływem bakterii nitryfikacyjnych mogą zostać przekształcone w azotany.
Natomiast kompostowanie na małą skalę, przydomowe, wykorzystuje szeroki zakres technologii produkcji kompostu. Od kompostowania pasywnego, wymagającego niewielkiego wkładu pracy, do bardzo precyzyjnego, opartego na monitorowaniu temperatury, obracaniu kompostu i dodawaniu brakujących składników. Najczęściej jest połączeniem obu tych technik. Warto też wspomnieć, że dobrze utrzymany kompostownik rzadko jest źródłem odoru.
Kompost jako podłoże bogate w łatwo przyswajalne przez rośliny składniki stosowany jest jako substancja poprawiająca właściwości gleby w miejskich zieleńcach, w ogrodnictwie i rolnictwie. Pełnić może rolę nawozu i źródła kwasów humusowych, jest też naturalnym pestycydem. Organiczne substancje używane do kompostowania mogą być alternatywnie poddawane procesom beztlenowym.
W przeciwieństwie do nawozów sztucznych, które mogą wyczerpać składniki odżywcze gleby i zaszkodzić pożytecznym mikroorganizmom, kompost wzbogaca glebę w niezbędną materię organiczną, mikroelementy i pożyteczne mikroby. Ta bogata w składniki odżywcze gleba nie tylko wspiera zdrowy wzrost roślin, ale także zwiększa bioróżnorodność, sprzyja retencji wody i zmniejsza zapotrzebowanie na środki chemiczne, co jest korzystne zarówno dla środowiska, jak i społeczności.
Lokalne inicjatywy kompostowania wspierają poczucie zarządzania środowiskiem i zaangażowania społeczności. Aby w pełni wykorzystać potencjał lokalnych inicjatyw kompostowania, warto nadać priorytet edukacji, infrastrukturze i wsparciu politycznemu. Programy informacyjne mogą edukować mieszkańców na temat korzyści płynących z kompostowania i dostarczać praktycznych wskazówek, jak uruchomić własne systemy kompostowania. Gminy mogą inwestować w infrastrukturę, taką jak lokalne kompostownie i programy zbiórki odpadów, aby uczynić ten proces bardziej dostępnym i wygodnym dla mieszkańców. Ponadto politycy mogą wdrażać zachęty i przepisy promujące kompostowanie i włączać je do szerszych strategii gospodarki odpadami.
• Lokalne inicjatywy w zakresie kompostowania pozwalają na uniknięcie składowania odpadów organicznych na wysypiskach, ograniczając szkodliwe emisje metanu i łagodząc zmiany klimatyczne.
• Kompostowanie przekształca materiały organiczne w glebę bogatą w składniki odżywcze, sprzyjając zdrowiu gleby, bioróżnorodności i retencji wody.
• Kompostowanie zmniejsza zależność od nawozów sztucznych i środków chemicznych, wspierając ekologiczne praktyki ogrodnicze.
• Udział w kompostowaniu sprzyja zarządzaniu środowiskiem i zaangażowaniu społeczności.
Hanna Krzyżowska
WFOŚiGW w Katowicach
Konkurs Zielone Czeki 2024
Z okazji Dnia Ziemi w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach rozpoczęło się przyjmowanie zgłoszeń do konkursu Zielone Czeki 2024.
Zielone Czeki to jedne z najważniejszych i najbardziej prestiżowych nagród w województwie śląskim związanych z ochroną środowiska. WFOŚiGW w Katowicach przyznaje je osobom i instytucjom czynnie zaangażowanym w działania proekologiczne, a tradycja konkursu sięga 1994 roku. Na laureatów czekają Zielone Czeki o wartości 10 tys. złotych, statuetki oraz dyplomy honorowe.
Tegoroczne Zielone Czeki za działalność w 2023 roku zostaną przyznane w następujących kategoriach:
• Ekologiczna osobowość roku;
• Gmina przyjazna dla czystego powietrza;
• Inwestycja proekologiczna roku;
• Programy i akcje na rzecz ochrony przyrody oraz edukacji ekologicznej.
Zgłoszenia do konkursu są przyjmowane do 31 maja 2024 roku, a wszystkie szczegóły można znaleźć na stronie WFOŚiGW w Katowicach.
♦
Dziesiąta edycja konkursu Zielona Pracownia rozstrzygnięta!
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach co roku organizuje konkurs Zielona Pracownia wspierający młodych naukowców. Jego celem jest wyłonienie i dofinansowanie najlepszych projektów ekopracowni. Powstające w szkołach ekopracownie mają podnosić świadomość ekologiczną uczniów i stwarzać możliwość kreatywnej pracy w atrakcyjnych warunkach. Pracownie tworzone są na
potrzeby nauk przyrodniczych, biologicznych, ekologicznych, geograficznych, chemiczno-fizycznych i geologicznych.
Przez 10 lat działania programu fundusz dofinansował aż 609 Zielonych Pracowni, przeznaczając na nie kwotę 26 mln złotych.
Na konkurs Zielona Pracownia 2024 wpłynęło 148 wniosków. Dzięki dotacji Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki w placówkach oświatowych województwa śląskiego powstanie 70 nowych Zielonych Pracowni. Łączna suma dofinansowania wszystkich pracowni wynosi prawie 3,5 mln złotych. – Bardzo mnie cieszy, że dzięki naszym działaniom możemy dotrzeć do młodych ludzi z tak ważną i potrzebną misją, jaką jest edukacja ekologiczna – zaznaczył Mateusz Pindel, prezes WFOŚiGW.
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach od ponad 30 lat wspiera działania związane z edukacją ekologiczną dzieci i młodzieży, organizując warsztaty, konkursy i wspierając ośrodki realizujące programy dla dzieci.