Mądre zarządzanie odpadami
Segregowanie, składowanie i recykling śmieci
Sortowanie śmieci ma kluczowe znaczenie dla zwiększenia ilości odpadów poddawanych recyklingowi, a także jakości materiałów pochodzących z tego procesu. Od indywidualnego wkładu gospodarstwa domowego po ogromne ilości odpadów komercyjnych ? każda osoba ma do odegrania rolę w tym, jak efektywnie przebiega sortowanie śmieci. A to właśnie ono jest podstawą mądrego zarządzania odpadami i tym, jaki wpływ mają one na przyrodę i nasze życie.
Gospodarka o obiegu zamkniętym.
Zwiększenie takich działań jak recykling, zachowania w zgodzie z ruchem zero waste czy po prostu rozsądne i ponowne użytkowanie produktów przynosi korzyści zarówno dla środowiska, jak i gospodarki ? na przykład w formie oszczędności surowców czy mniejszej ilości odpadów i związanych z tym kosztów. Gospodarka o obiegu zamkniętym to koncepcja, zgodnie z którą produkty, materiały oraz surowce powinny pozostawać w gospodarce tak długo, jak jest to możliwe, a przy tym wytwarzanie odpadów powinno być zminimalizowane.
Założenie to uwzględnia wszystkie etapy cyklu życia produktu ? od jego projektowania, przez produkcję, konsumpcję, po zbieranie i zagospodarowanie odpadów. Istotne jest także, żeby wytworzone odpady były traktowane jako surowce wtórne, a nie jako ostatni etap cyklu życia.
Zasady jednolitego systemu segregacji odpadów.
Od kilku lat na terenie całego kraju obowiązuje jednolity system segregacji odpadów na cztery frakcje: papier, szkło, metale i tworzywa sztuczne i bioodpady. Główną zasadą jednolitego systemu segregacji odpadów jest ? jeśli to możliwe ? oddzielanie surowców od odpadów, które nie nadają się do powtórnego przetworzenia. Zgodnie z przepisami do niebieskiego pojemnika lub worka powinien trafić papier, do zielonego ? szkło (z możliwością rozdzielenia na szkło bezbarwne ? biały pojemnik/worek i szkło kolorowe ? zielony), do żółtego ? metale i tworzywa sztuczne, a do brązowego ? odpady ulegające biodegradacji.
Do pojemnika z odpadami zmieszanymi należy wrzucać wszystko to, czego nie można odzyskać w procesie recyklingu, z wyłączeniem odpadów niebezpiecznych czy elektrośmieci.
Segregowanie śmieci może się okazać bardziej skomplikowane w przypadku opakowań wielomateriałowych, jak na przykład kartony po mleku, które powinny być wyrzucone do pojemnika na metale i tworzywa sztuczne. Gdy w trakcie segregacji odpadów pojawiają się tego typu wątpliwości ? warto sięgnąć po tabelę objaśniającą, gdzie powinien znaleźć się jaki rodzaj opakowania. Warto także pamiętać, że szkła, plastiku czy metalu nie trzeba myć przed wyrzuceniem do pojemnika na odpady segregowane, wystarczy jedynie, że będą opróżnione. Zostaną one umyte na późniejszym etapie recyklingu.
Przy segregacji bezwzględnie trzeba jednak pamiętać o odpadach niebezpiecznych, do których zaliczają się zużyte baterie i akumulatory, przeterminowane lekarstwa, zużyte świetlówki, odpady po żrących chemikaliach, a także zużyty sprzęt RTV i AGD, czyli elektrośmieci.
Elektrośmieci i jak sobie z nimi radzić.
Elektrośmieci (czyli inaczej ZSEE ? zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny) to wszystkie nieużywane, zepsute, nieprzydatne i niepotrzebne urządzenia elektryczne i elektroniczne, działające (wciąż lub kiedyś) na prąd lub na baterie.
Do elektrośmieci możemy zaliczyć zepsute komputery, telefony, zabawki i gadżety elektroniczne, stare lodówki czy zmywarki i drobne urządzenia AGD, a także zużyte świetlówki i LED-y. Elektrośmieciami są także takie przedmioty jak routery, krótkofalówki, powerbanki, drony czy stacje pogody.
Elektrośmieci nie wolno wyrzucać do zwykłego śmietnika ani porzucać w lesie czy w przydrożnych rowach. Grozi to nie tylko karą pieniężną, ale przede wszystkim może ogromnie zaszkodzić środowisku. Elektrośmieci można bezpłatnie oddać w specjalnie wyznaczonych punktach w sklepach i aptekach, a także w punkcie selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, czyli tzw. PSZOK-u (Punkt Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych), bądź skorzystać z usługi odbioru z domu (w przypadku dużego sprzętu).
? Nie wyrzucaj elektrośmieci do śmietnika.
? Oddaj elektrośmieci w odpowiednim punkcie lub skorzystaj z usługi odbioru dużych elektrośmieci z domu.
? Nie zbieraj elektrośmieci w domu.
? Naprawiaj sprzęty, jeśli to możliwe, a gdy konieczna jest wymiana ? wybieraj sprzęt energooszczędny.
? Nie demontuj samodzielnie zużytego sprzętu.
Hanna Krzyżowska
Ekologia na świecie
Pół wieku ochrony żółwi morskich przynosi rezultaty. Nowe badania pokazują, że liczebność żółwi zielonych nadal rośnie w miejsach, w których gatunek ten jest chroniony od ponad 50 lat. Na żółwie polowano na atolu Aldabra na Seszelach, aż do zakazu tego procederu
w 1968 roku. Populację śledzono, szacując liczbę składanych jaj, a wzrosła ona z 2?3 tys. rocznie pod koniec lat 60. do ponad 15 tys. rocznie według najnowszych danych. Badanie zostało przeprowadzone przez zespół naukowców z Fundacji Seychelles Islands przy wsparciu analitycznym Uniwersytetu w Exeterze.
Wyniki badania pokazują, że liczba lęgów żółwia zielonego wzrosła w Aldabrze o 2,6 proc. rocznie, przy czym największy wzrost odnotowano w Settlement Beach na Picard, gdzie eksploatacja gniazdujących samic była historycznie najbardziej intensywna. Badania wyraźnie pokazują korzyści płynące z długoterminowej ochrony i monitorowania.
Hawajskie koralowce wykazują zaskakującą odporność na ocieplenie oceanów. Długoterminowe badanie hawajskich gatunków koralowców przynosi zaskakująco optymistyczny obraz tego, jak mogą one przetrwać ocieplenie oceanów wynikające ze zmiany klimatu. Naukowcy odkryli, że trzy badane gatunki koralowców doświadczyły znacznej śmiertelności w symulowanych warunkach zbliżonych do przewidywanych w przyszłości temperatur oceanu i kwasowości ? około połowa niektórych gatunków obumarła. Ale fakt, że żaden z nich nie wymarł całkowicie, a niektóre rzeczywiście kwitły pod koniec badania, daje nadzieję na przyszłość koralowców. ? Chociaż odkrycia są optymistyczne, są również bardziej realistyczne niż poprzednie badania ? powiedziała jedna z autorów badania, profesor nauk o ziemi w Ohio State, Andréa Grottolli.
Nowo opisane gatunki bardziej zagrożone wyginięciem. Naukowcy odkryli, że nieopisane lub niedawno opisane gatunki są bardziej zagrożone wyginięciem niż znane gatunki, co pogłębia już rozwijający się kryzys bioróżnorodności.
Korzystając z danych zebranych z Czerwonej księgi gatunków zagrożonych (IUCN), naukowcy przeanalizowali 53 808 gatunków z pięciu grup kręgowców. Wyniki pokazują, że dla gatunków opisanych w latach 1758?1767 udział gatunków zagrożonych wynosi 11,9 proc. Jednak w przypadku gatunków opisanych w latach 2011?2020 wzrósł on do 30 proc. Analiza dalej przewiduje, że do 2050 roku liczba ta może wzrosnąć do 47,1 proc. ? Nowo opisane gatunki są bardziej zagrożone wyginięciem z kilku powodów, z których jednym jest to, że często mają mniejszą liczbę populacji i ograniczone zasięgi, co naraża je na utratę i fragmentację siedlisk ? powiedział jeden z autorów badania. Ponieważ te nowo opisane gatunki są często rzadkie, to istnieje również silny czarny rynek nielegalnego handlu dziką fauną i florą, co naraża te gatunki na wysokie ryzyko kłusowników.
Co ważne, pomimo zwiększonego ryzyka w wielu przypadkach nowo odkryte gatunki są poddawane znacznie mniejszym wysiłkom ochronnym niż te dłużej znane, a obecne działania ochronne skupiają się przede wszystkim na starszych, bardziej charakterystycznych gatunkach, które zostały odkryte dawno temu.
?