Ochrona środowiska
Ekologia w drobnych krokach
Wszyscy korzystamy z dobrodziejstw Ziemi na krótko, ale to od nas zależy, w jakim stanie zostawimy świat kolejnym pokoleniom. Mimo że działania pojedynczych osób wydają się kroplą w morzu potrzeb, warto dbać o środowisko i przekazywać dobre wzorce. Pamiętajmy, że sami jesteśmy częścią przyrody, więc dbając o nią, dbamy też o siebie. Czasami wystarczy niewielka zmiana w codziennych zachowaniu, by zacząć żyć bardziej ekologicznie.
W coraz większej liczbie miejscowości woda z kranu nadaje się bezpośrednio do picia. Nie musimy kupować w sklepie kolejnych zgrzewek w plastikowych butelkach. Wodę z kranu w bidonach, termosach czy szklanych butelkach możemy zabierać ze sobą do pracy czy szkoły. Kanapki możemy zapakować do wielorazowego pojemnika, zamiast zawijać je w jednorazową folię. Podobnie podczas robienia zakupów ? warto zastąpić foliową reklamówkę własną torbą z materiału czy koszykiem.
Dobry zwyczaj, nie wyrzucaj
Ludzie wyrzucają mnóstwo jedzenia: a to bo zbyt długo leżało w lodówce, a to bo czegoś było zbyt dużo. Przemyślane zakupy są podstawą racjonalnego gospodarowania produktami spożywczymi. Warto planować menu na kilka dni do przodu i robić zakupy z listą w ręku. Z resztek znalezionych w lodówce możemy przyrządzić smaczne potrawy albo uprawiać recykling kulinarny: na przykład z pieczonych warzyw zrobić zupę krem. Nadmiar żywności można też przetworzyć, zamrażając na później. W zarządzaniu kuchnią pomaga też dobra organizacja przestrzeni ? wtedy wiadomo, gdzie co jest, co się kończy, łatwiej przygotować listę zakupów i kontrolować daty przydatności do spożycia.
Eureka, oszczędzamy
Warto wyrobić nawyk wyłączania światła w pomieszczeniach, w których akurat nikt nie przebywa. Nieużywane urządzenia dobrze odłączyć od prądu, a nie tylko uśpić. Nasz miesięczny rachunek za prąd obniżą żarówki LED i listwy zasilające z wyłącznikiem. Oszczędzać możemy również wodę, szczególnie że w kilku codziennych czynnościach marnuje się ją zupełnie niepotrzebnie. Jeśli będziemy zakręcać kran w trakcie mycia zębów, brać szybki prysznic zamiast kąpieli oraz korzystać ze zmywarki, gdy jest pełna brudnych naczyń, zaoszczędzimy od kilku- do kilkuset litrów wody miesięcznie.
Kamyczek do ogródka
Ekologiczny może się też stać nasz przydomowy ogródek. Starajmy się uprawiać rośliny, które są naturalne dla danego ekosystemu. Nie kośmy trawnika zbyt nisko ? bardziej naturalnym rozwiązaniem będzie łąka. Rośliny powinno się podlewać rano, a nie w ciągu dnia, kiedy woda szybko wyparuje. Do podlewania możemy użyć linii kropkujących lub węży z otworkami, a najlepszym sposobem na podlewanie jest gromadzenie deszczówki. Ze szkodnikami walczmy, używając naturalnych preparatów. Część ogródka możemy przeznaczyć na warzywniak, dzięki czemu staniemy się bardziej samowystarczalni i nie będziemy skazani na zakup wszystkich owoców i warzyw.
Śmieci z recyklingu. Obecnie w Polsce tylko 40 proc. wszystkich zebranych plastikowych opakowań znów trafia do obiegu i jest poddawane recyklingowi. Żeby poprawić tę statystykę, wystarczy prowadzić segregację śmieci zgodnie z wytycznymi naszego samorządu. Ale prostych, praktycznych technik i pomysłów jest więcej. Myjmy butelki, jeżeli taki wymóg stawia odbiorca śmieci. Wybierajmy takie opakowania, które łatwo poddają się recyklingowi ? na przykład butelki PET lub rPET. Grillując, nie używajmy jednorazowych sztućców, kubków, talerzyków i plastikowych słomek do napojów. Nie wyrzucajmy też od razu sprzętów, zastanówmy się, czy któryś z nich nie jest jeszcze wystarczająco sprawny i spełnia nasze oczekiwania.
?
Zanieczyszczenie powietrza
Niska emisja, wysokie zagrożenie
Niska emisja oznacza emisję pyłów i szkodliwych gazów na wysokości do 40 metrów. Zanieczyszczenia te wydobywają się z licznych źródeł ? domowych pieców grzewczych i lokalnych kotłowni węglowych, w których spalanie odbywa się w nieefektywny sposób, oraz z transportu spalinowego. Powoduje ona choroby u ludzi, jak również zmiany klimatyczne, kwaśne deszcze, przenikanie zanieczyszczeń do wód i gleb. Szczególnie narażone na problemy wynikające z wdychania zanieczyszczeń są dzieci, kobiety w ciąży oraz osoby starsze.
Cząsteczki składające się na niską emisję są bardzo drobne i co za tym idzie groźne dla zdrowia, ponieważ z łatwością dostają się do krwiobiegu i wraz z krwią docierają do ważnych organów naszego ciała, szkodząc im. Należą do nich między innymi pyły PM10 oraz mniejsze PM2,5. Innym szkodliwym składnikiem jest benzo(a) piren ? rakotwórczy i mutagenny związek należący do węglowodorów aromatycznych, który powstaje w efekcie spalania węgla, drewna i odpadów. Razem z pyłami dostaje się do układu oddechowego. Z kolei dwutlenek siarki wpływa drażniąco na drogi oddechowe.
W Polsce około 45 tys. osób rocznie umiera przedwcześnie z powodu zanieczyszczenia powietrza. Niska emisja powoduje częstsze występowanie chorób alergicznych, zapalenia spojówek, astmy, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc i nowotworów (w tym raka płuc). Przebywanie w zanieczyszczonym środowisku może też prowadzić do mniej groźnych, ale nieprzyjemnych dolegliwości, jak przewlekły katar, podrażnienie oczu czy kaszel.
Nie pal, bo będzie ci źle
Przyczynami rosnącej niskiej emisji jest między innymi ogrzewanie domów słabej jakości paliwami i palenie w piecach śmieci. Należy pamiętać, że obowiązuje ustawowy zakaz spalania odpadów zawierających substancje niebezpieczne w urządzeniach, które nie są do tego przeznaczone. Nie wolno palić w piecu opakowań z tworzyw sztucznych, gum (opon), odzieży czy kolorowych gazet (zawierających metale ciężkie). Paląc w domowym piecu odpadami, szkodzimy przede wszystkim sobie, najbliższej rodzinie i sąsiadom. Oprócz tego spalanie odpadów poza miejscami do tego wyznaczonymi podlega karze grzywny do 5 tys. złotych.
Ograniczać emisję
Świadomość społeczeństwa w zakresie zagrożeń, jakie niesie za sobą stosowanie niesprawnych, przestarzałych urządzeń grzewczych i spalanie niskiej jakości paliw, jest coraz wyższa. Działa też coraz więcej programów, jak te prowadzone przez Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska, które dofinansowują wymianę pieca na bardziej wydajny i przyjazny dla środowiska. O dotacjach na ten cel można dowiedzieć się w urzędzie gminy lub w lokalnym oddziale Funduszu.
W celu ograniczenia niskiej emisji warto też korzystać z węgla wysokokalorycznego ? to nie tylko bardziej ekologiczne, ale także tańsze rozwiązanie. Należy unikać palenia węglem najniższej jakości ? miałem, mułem, flotem lub pyłem. Warto też pomyśleć o termomodernizacji domu (wymianie grzejników, okien, docieplenia ścian). Także za kierownicą możemy zmienić swoje zachowanie ? nie wjeżdżać samochodem do centrum miasta, nie przewozić zbędnego obciążenia, unikać podróży samochodem na trasach poniżej 7 km oraz wyłączać silnik, kiedy to tylko możliwe.