Miasta przyszłości w zielonych barwach
Zieleń w przestrzeniach miejskich
W czasach rosnącej urbanizacji na coraz większą uwagę zasługuje zagadnienie zieleni miejskiej. Parki, zielone dachy, ściany obsadzone roślinnością i drzewa przy ulicach przestały być jedynie elementem ozdobnym, a stały się koniecznością dla zrównoważonego rozwoju współczesnych miast. Ich rola w podnoszeniu jakości życia mieszkańców jest nie do przecenienia.
Zieleń jako naturalny filtr powietrza.
Roślinność miejska odgrywa kluczową rolę w oczyszczaniu powietrza, które w wielu metropoliach jest coraz bardziej zanieczyszczone. Drzewa, krzewy oraz rośliny zielonych ścian redukują poziom szkodliwych substancji, takich jak pyły zawieszone czy tlenki azotu, które są emitowane przez ruch drogowy oraz przemysł. Według badań dobrze zaprojektowana zieleń miejska może obniżyć poziom zanieczyszczeń nawet o 20–30 proc., przyczyniając się do poprawy zdrowia mieszkańców oraz zmniejszenia ryzyka chorób układu oddechowego.
Walka z miejską wyspą ciepła. Roślinność miejska nie tylko oczyszcza powietrze, ale także zmniejsza efekt tzw. miejskiej wyspy ciepła. Latem temperatury w centrach miast mogą być o kilka stopni wyższe niż na przedmieściach, co pogarsza komfort życia mieszkańców. Drzewa i zielone dachy obniżają temperaturę otoczenia, zapewniając cień oraz naturalną regulację temperatury powietrza poprzez parowanie wody. Miasta inwestujące w zieloną infrastrukturę notują zauważalne korzyści ekonomiczne związane ze zmniejszeniem zużycia energii na klimatyzację oraz ograniczeniem negatywnych skutków zdrowotnych wywołanych przez fale upałów.
Wpływ zieleni na samopoczucie mieszkańców.
Roślinność miejska znacząco wpływa również na psychiczne i fizyczne samopoczucie mieszkańców. Liczne badania wskazują, że dostęp do terenów zielonych pomaga obniżyć poziom stresu, poprawia nastrój oraz sprzyja aktywności fizycznej. Parki i skwery są miejscami integracji społecznej, wypoczynku oraz rekreacji, co z kolei buduje silniejsze więzi społeczne i poczucie wspólnoty.
Praktyczne innowacje.
Jednym z innowacyjnych sposobów zwiększania ilości zieleni w przestrzeni miejskiej są zielone ściany oraz dachy. Pionowe ogrody nie tylko poprawiają estetykę budynków, ale także stanowią dodatkową izolację termiczną i akustyczną, redukując zużycie energii w obiektach, na których są instalowane. Zielone dachy pełnią podobną rolę, dodatkowo pomagając zarządzać wodą opadową, co zmniejsza ryzyko lokalnych podtopień podczas intensywnych opadów deszczu.
Wyzwania i perspektywy rozwoju zieleni miejskiej.
Mimo licznych korzyści rozwój zieleni miejskiej napotyka wyzwania, takie jak ograniczona przestrzeń, kwestie własnościowe oraz konieczność odpowiedniej konserwacji roślinności. Istotne jest więc świadome planowanie urbanistyczne, które uwzględnia zieleń jako integralny element infrastruktury miejskiej, a nie jedynie dodatek.
W miarę nasilania się zmian klimatycznych zielona infrastruktura stanie się jeszcze bardziej niezbędnym elementem adaptacji miast do nowych warunków środowiskowych. Aby to osiągnąć, konieczne są działania na poziomie lokalnych władz, deweloperów oraz mieszkańców. Świadome projektowanie, inwestycje w zieleń oraz edukacja ekologiczna to klucz do stworzenia miast nie tylko pięknych, ale przede wszystkim zdrowych i przyjaznych mieszkańcom.
Hanna Krzyżowska
WFOŚiGW w Katowicach
Rodzina i ekologiczna Ekomajówka
Rodzinna atmosfera, edukacja i ekologia – tak przebiegała Ekomajówka w Mikołowie. Wydarzenie pełne atrakcji, warsztatów i działań proekologicznych przyciągnęło wielu mieszkańców. Można było oddać używaną odzież i elektrośmieci, które dzięki zaangażowaniu lokalnej społeczności zyskają drugie życie lub zostaną właściwie przetworzone.
Podczas wydarzenia wręczono nagrody uczniom mikołowskich szkół – laureatom konkursów ekologicznych. Ich kreatywność i zaangażowanie pokazały, jak istotna jest edukacja środowiskowa już od najmłodszych lat.
W Ekomajówce uczestniczyli także przedstawiciele samorządu oraz organizatorzy z Centrum Społecznego Rozwoju. Wydarzenie wspierał Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. – Ochrona środowiska to inwestycja w przyszłość – podkreśliła Iwona Gejdel-Targosz, zastępca prezesa funduszu.
♦
Wsparcie dla młodych strażaków – rusza nabór wniosków dla OSP
Od 19 do 30 maja 2025 roku Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach prowadzi nabór wniosków na doposażenie Młodzieżowych Drużyn Pożarniczych. Program skierowany jest do jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych z województwa śląskiego.
Dofinansowanie ma na celu poprawę gotowości i bezpieczeństwa młodych druhów poprzez zakup nowego sprzętu i wyposażenia. Wnioski wraz z wymaganymi załącznikami należy składać bezpośrednio w siedzibie funduszu przy ulicy Plebiscytowej 19 w Katowicach.
To kolejna inicjatywa wspierająca rozwój lokalnych struktur ratowniczych i kształcenie przyszłych strażaków.
♦
EKO-WYDARZENIA wracają! Rusza nabór na ekologiczne inicjatywy społeczne
5 maja wystartowała kolejna edycja konkursu EKO-WYDARZENIA organizowanego przez WFOŚiGW w Katowicach. O dofinansowanie mogą się ubiegać fundacje, stowarzyszenia i koła gospodyń wiejskich działające
na rzecz ochrony środowiska i edukacji ekologicznej.
Celem konkursu jest promowanie proekologicznych postaw, zwiększanie świadomości ekologicznej oraz aktywizacja społeczności lokalnych – w szczególności dzieci i młodzieży. Wnioski można składać do 30 maja 2025 roku.
Dotacje pokryją do 80 proc. kosztów kwalifikowanych, maksymalnie do 10 tys. złotych na projekt. Łączna pula środków w tej edycji to 600 tys. Wydarzenia mogą być realizowane od 1 czerwca do 15 października 2025 roku, jednak pierwsze działania mogą się odbyć najwcześniej 1 lipca.
To świetna okazja, by zorganizować lokalne pikniki, warsztaty czy inne inicjatywy edukacyjne o tematyce ekologicznej.
♦
Rusza nabór na przydomowe oczyszczalnie i podłączenia do kanalizacji
Od 19 maja 2025 roku mieszkańcy województwa śląskiego będą mogli składać wnioski o dofinansowanie budowy przydomowych oczyszczalni ścieków lub podłączenia nieruchomości do sieci kanalizacyjnej. Nabór prowadzi Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.
Wnioski przyjmowane będą w trybie ciągłym – aż do końca 2028 roku lub do wyczerpania środków. Dokumenty należy składać w dwóch wersjach: elektronicznie poprzez Portal Beneficjenta oraz papierowo w siedzibie funduszu przy ulicy Plebiscytowej 19 w Katowicach lub za pośrednictwem platformy ePUAP bądź usługi e-Doręczeń. Wersje muszą być identyczne – z tą samą sumą kontrolną. O terminie decyduje data wpływu dokumentów.
Program „Przydomowa oczyszczalnia lub podłączenie do kanalizacji” ma na celu poprawę gospodarki ściekowej i ochronę środowiska.
♦
Klastry energii i zielona transformacja – konferencja WFOŚiGW w pałacu w Brynku
Trzecia konferencja z cyklu „Kierunek – zielona transformacja” odbyła się w pałacu w Brynku i zgromadziła wielu przedstawicieli samorządów, instytucji i świata biznesu. Tematem przewodnim były klastry energii oraz odnawialne źródła w miastach.
Wydarzenie otworzył prezes WFOŚiGW w Katowicach Mateusz Pindel, który podkreślił rolę współpracy w zielonej transformacji regionu. Eksperci funduszu zaprezentowali plany priorytetowych przedsięwzięć na 2026 rok, źródła finansowania działań proklimatycznych oraz praktyczne aspekty tworzenia i działania klastrów energii.
Kolejna konferencja odbędzie się już 12 maja w Skrbeńsku i poświęcona będzie zmianom klimatu.