Ochrona przyrody
Czy dzikie zwierzęta potrzebują naszej pomocy?
Czy europejska przyroda się odnawia? Nowe raporty wykazują, że wysiłki związane z jej ochroną zawróciły niektóre gatunki znad krawędzi wyginięcia. Ale czy jest to część ogólnego ożywienia, czy raczej promyk nadziei w obliczu prawdziwej klęski?
Myśląc o zagrożonych gatunkach, łatwiej wyobrazić sobie pandy w azjatyckich lasach, nosorożce z afrykańskich równin czy oszołomione koale wyciągane z australijskich pożarów. Ale w Europie, w tym w polskich lasach, na łąkach czy terenach podmokłych, także wiele gatunków jest zagrożonych. Przyczyniają się do tego polowania, zanieczyszczenia i postępujące zmiany klimatu. Obecnie podejmowane są znaczące wysiłki w celu przywrócenia ginących gatunków zwierząt. Organizacje takie jak Rewilding Europe próbują przywrócić lub wzmocnić ich populacje, co jednocześnie także ma poprawić nasz ekosystem. Takie centra ratunkowe często otrzymują bardzo nikłą lub żadną pomoc rządową. Szansą w takim wypadku stają się nakazy unijne, ale one także bywają ignorowane ? czego najlepszym przykładem są zintensyfikowane wycinki drzew w ostatnich latach.
Europejska bioróżnorodność
Europa charakteryzuje się ogromną różnorodnością siedlisk dzikich zwierząt. Niewiele miejsc na świecie ma tak zróżnicowaną dziką przyrodę na tak niewielkim obszarze. A my bardzo jej potrzebujemy. Owady pomagają zapylać uprawy ? i jest to usługa warta 22 mld euro każdego roku. Obecnie prawie połowa europejskich ssaków i jedna trzecia gatunków gadów, ptaków i ryb jest zagrożona. Połowa mokradeł w Europie została osuszona, a większość francuskich, włoskich i hiszpańskich wydm znika. O ile najcenniejsze siedliska dzikich zwierząt są chronione prawnie, o tyle wiele z nich jest w opłakanym stanie i wymaga odtworzenia.
Niektóre gatunki dzikich zwierząt są zagrożone wyginięciem z powodu nadmiernej eksploatacji, dotyczy to na przykład nadmiernych połowów ryb. Ogromne znaczenie ma też zmiana klimatu. Niektóre gatunki są w stanie się dostosować, ale dla wielu z nich oznacza to po prostu śmierć. Jeśli temperatura wzrośnie o zaledwie 1,5?2 stopnie Celsjusza, może to oznaczać wyginięcie nawet 30 proc. gatunków roślin i zwierząt.
Znaczenie dzikiej przyrody
Dzika przyroda ma kluczowe znaczenie dla równowagi ekosystemu, ale także buduje świadomość, zrozumienie, empatię, a patrząc na to z ekonomicznego punktu widzenia ? napędza turystykę. W Europie, podobnie jak w większości świata ? nie ma się dobrze. Co roku bezpowrotnie znikają kolejne gatunki zwierząt, wymiera rafa koralowa, płoną lasy. Zeszłoroczne powodzie w Wenecji, pożary w Australii czy choćby fakt, że od kilku lat w Polsce nie było prawdziwej zimy, przypomniały tylko o kierunku, w którym zmierza europejska przyroda.
W Polsce można spotkać wiele gatunków roślin i zwierząt, których bez powodzenia szukać gdzie indziej. Wilki, żubry, łosie, rysie, żbiki, kozice, orły, sokoły, puchacze czy puszczyki występują jednak w tak małych liczbach, że trzeba je bezwzględnie chronić, żeby ich już teraz niewielkie populacje za kilka czy kilkanaście lat całkowicie nie zniknęły.
Co możemy zrobić?
Czy jest więc coś, co można zrobić, by ratować przyrodę? Możemy skupiać się na małych krokach ? oszczędzaniu wody i energii, rezygnacji z samochodu na rzecz komunikacji zbiorowej, segregowaniu i ograniczaniu śmieci. Możemy sadzić wierzby, które mają większą ilość salicylanów i są naturalnym lekiem przeciwzapalnym dla zwierząt, lub siać gatunki roślin nektaro- i miododajnych, które wzbogacą ich bazę żerową. Te wszystkie rzeczy są istotne, jeśli robione są (nawet nieidealnie) przez duże grupy ludzi. Najważniejsze są jednak mądre decyzje na co dzień i wybieranie ludzi, którym ochrona przyrody nie jest obojętna i którzy są w stanie forsować rozwiązania systemowe będące jedyną drogą do tego, by ją chronić.
?
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach
Zielone Czeki po nowemu
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach rozpoczął przyjmowanie zgłoszeń do konkursu ?Zielone czeki?. To nagrody przyznawane corocznie z okazji Dnia Ziemi za działalność na rzecz ochrony środowiska. Wręczane od ponad ćwierć wieku ?Zielone czeki? doczekały się w tym roku sporych zmian organizacyjnych.
? Uznaliśmy, że przyszedł czas na kilka nowych istotnych zmian. Najważniejsze dotyczą regulaminu i uczestników konkursu, wprowadzamy nowe kategorie, mamy też zupełnie nowe logo ? wyjaśnia Tomasz Bednarek, prezes WFOŚiGW w Katowicach.
Tegoroczne nagrody za działalność na rzecz ochrony środowiska w województwie śląskim przyznawane są w pięciu kategoriach: Ekologiczna osobowość roku, Ekogmina roku, Najaktywniejsza gmina roku walcząca ze smogiem i niską emisją, Inwestycja proekologiczna oraz Programy i akcje na rzecz ochrony przyrody i edukacji ekologicznej. W konkursie mogą teraz wziąć udział już nie tylko osoby fizyczne, ale również gminy, jednostki samorządu terytorialnego, przedsiębiorstwa oraz organizacje pozarządowe.
? W swoich działaniach na rzecz ochrony środowiska w wielu przypadkach wyróżniają się już nie tylko pojedyncze osoby. Dlatego też postanowiliśmy, że również takie działania będziemy doceniać i nagradzać. Stąd nowe kategorie i ?Zielone czeki? także dla gmin, przedsiębiorstw czy organizacji pozarządowych ? dodaje Tomasz Bednarek.
Nagrodami w konkursie są ?Zielone czeki? o wartości ? w zależności od kategorii ? od 10 do 25 tys. złotych oraz statuetki i dyplomy honorowe. Zgłoszenia wraz z wnioskiem i uzasadnieniem można przesłać listem poleconym, kurierem bądź dostarczyć osobiście do WFOŚiGW w Katowicach, przy ul. Plebiscytowej 19, do 31 marca 2020 roku do godziny 15.30. Laureatów poznamy 22 kwietnia 2020 roku podczas uroczystej Gali ?Zielonych czeków?.
Pierwsze ?Zielone czeki? z okazji Dnia Ziemi Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach przyznał w 1994 roku. Od tego czasu łączna wysokość przyznanych nagród wyniosła ponad 2,5 mln złotych! Wśród dotychczasowych laureatów znajdują się pasjonaci ochrony środowiska ? naukowcy, nauczyciele, dziennikarze i przedsiębiorcy.
Szczegóły konkursu można znaleźć na stronie www.wfosigw.katowice.pl
