Nie ma innej drogi ochrony klimatu niż radykalna zmiana sposobu, w jaki produkujemy i wykorzystujemy energię elektryczną. Energia odnawialna minimalizuje zanieczyszczenie węglem i ma znacznie mniejszy wpływ na nasze środowisko. Śląskie liderem programu Czyste Powietrze.
Miliardy na wymianę kopciuchów
Gminy z województwa śląskiego zdecydowanie wygrywają w najnowszym rankingu rządowego programu Czyste Powietrze, zajmując ponad połowę miejsc w pierwszej setce zestawienia. W trzecim kwartale zeszłego roku zwycięzcą była gmina Godów, zaś wcześniej, wiosną, w pierwszym takim rankingu triumfował Bieruń. Dlatego właśnie to miasto wybrano na miejsce inauguracji trzeciej odsłony programu, wspierającego wymianę przestarzałych źródeł ogrzewania i termomodernizację.
Wprowadzane od 25 stycznia nowości przedstawili między innymi minister klimatu i środowiska Anna Moskwa oraz pełnomocnik premiera ds. programu Czyste Powietrze Bartłomiej Orzeł, zaś postępy w realizacji programu na Śląsku zaprezentował prezes Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach Tomasz Bednarek.
Większe wsparcie, mniejsze wymagania.
Najważniejsze zmiany w trzeciej części programu to zwiększenie maksymalnej kwoty dotacji na termomodernizację i wymianę pieca nawet do 69 tys. złotych, możliwość dofinansowania sięgającego 90 proc. kosztów inwestycji oraz obniżone progi dochodowe uprawniające do wsparcia. ? Program staje się dostępny dla najbardziej potrzebujących. Obniżamy próg dochodowy dla beneficjentów do 1260 złotych w przypadku gospodarstwa jednoosobowego i 900 złotych w przypadku wieloosobowego gospodarstwa domowego. Wniosek można złożyć albo w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej albo w gminie, jeżeli współpracuje ona w programie, albo w banku, jeżeli potrzebujemy wsparcia kredytowego ? tłumaczyła szefowa resortu klimatu i środowiska. Dotychczas w programie Czyste Powietrze złożono ponad 384 tys. wniosków (w tym ponad 184 tys. w samym zeszłym roku) na kwotę 6,45 mld złotych dofinansowania. Najwięcej w województwie śląskim: ponad 64,5 tys. wniosków na około 885 mln złotych. W regionie podpisano już ponad 47 tys. umów na blisko 640 mln złotych dofinansowania, z czego wypłacono ponad 220 mln złotych dla niespełna 22 tys. beneficjentów. W skali ogólnopolskiej podpisano przeszło 307 tys. umów na ponad 5 mld złotych. ? To pokazuje, że jest to niezwykle ważny, potrzebny, ale też dobrze funkcjonujący program. W nowej części zwiększamy kwotę wsparcia do
69 tys. złotych. Zakres wsparcia to nadal termomodernizacja, możliwość wymiany okien i drzwi oraz oczywiście wymiany kotła, czyli źródła ciepła ? mówiła minister Anna Moskwa.
Czyste Powietrze po raz trzeci.
Dotąd w Czystym Powietrzu obowiązywały dwie części programu. Pierwsza ? czyli podstawowy poziom dofinansowania do 30 tys. złotych dla osób z rocznym dochodem do 100 tys. złotych, oraz druga ? podwyższony poziom dofinansowania do 37 tys. złotych, licząc przeciętny miesięczny dochód na osobę do
1564 złotych w gospodarstwie wieloosobowym i do 2189 złotych w gospodarstwie jednoosobowym. Wprowadzenie trzeciej części programu dla beneficjentów uprawnionych do najwyższego poziomu dofinansowania podzielono na dwa etapy. Oprócz podwyższenia kwoty dofinansowania i zmiany progów dochodowych zwiększono także z trzech do pięciu liczbę transz rozliczeń i wypłat dotacji. Najwyższy poziom dofinansowania nie będzie dostępny w ścieżce bankowej, czyli Kredycie Czyste Powietrze, dostępnym w pierwszej i drugiej części programu. Inne zmiany to między innymi możliwość dotacji z Czystego Powietrza także wtedy, gdy dofinansowanie łączy się z gminnymi programami, w których wnioskodawca nie staje się właścicielem kotła do zakończenia okresu trwałości, a także umożliwianie dłuższej realizacji projektu, gdy opóźnienie rozliczenia wynika z przesunięcia terminu przyłączenia gazu przez operatora. Inna istotna nowość to dopuszczenie do programu kotłów dwupaliwowych zgazowujących drewno i spalających pellet oraz doprecyzowanie wymagań dla przewodów kominowych w przypadku kotłów na paliwo stałe, ze względów bezpieczeństwa.
Wkrótce program Ciepłe Mieszkanie.
Niebawem szansę na wymianę kopciucha z dotacją będą mieli również mieszkańcy budynków wielorodzinnych, dla których przeznaczony będzie nowy ogólnopolski program Ciepłe Mieszkanie ? jego uruchomienie zaplanowano na początek drugiego kwartału tego roku. ? Będzie to program przeznaczony dla zabudowy wielolokalowej, niosący te same zadania co Czyste Powietrze ? dbanie o jakość powietrza, dbanie o to, żebyśmy palili dobrymi nośnikami energii, żebyśmy nie zanieczyszczali powietrza, żebyśmy mogli żyć w zdrowym środowisku ? tłumaczył w Bieruniu wiceprezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Paweł Mirowski. Przedsięwzięcie, pilotażowo realizowane w minionym roku w województwie zachodniopomorskim i dolnośląskim oraz w Pszczynie, ma wspierać termomodernizację, wymianę stolarki okiennej i drzwiowej oraz wymianę źródeł ciepła w domach wielorodzinnych. Także w realizacji programu mają uczestniczyć wojewódzkie fundusze ochrony środowiska, które będą podpisywały umowy z gminami na zasadach wykorzystywanych obecnie w programie usuwania azbestu ze środowiska.
Katowicki WFOŚiGW nie zwalnia tempa.
Prezes katowickiego WFOŚiGW Tomasz Bednarek zapewnia, że choć województwo śląskie zdecydowanie przoduje obecnie w programie Czyste Powietrze, Fundusz nie zwalnia tempa w edukowaniu, informowaniu i promowaniu ekologicznych aktywności przyczyniających się do likwidacji kopciuchów w regionie. ? Od 1 stycznia tego roku na terenie województwa śląskiego obowiązuje uchwała antysmogowa, która jeszcze bardziej determinuje nas do współpracy z gminami. Razem, wspólnymi siłami, docieramy do nieprzekonanych mieszkańców, którzy jeszcze nie podjęli wysiłków w kierunku ocieplenia domu i wymiany kopciucha ? powiedział Tomasz Bednarek. Program Czyste Powietrze nadzoruje Ministerstwo Klimatu i Środowiska, a wdraża Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wraz z 16 funduszami wojewódzkimi. Celem tych działań jest rozwiązanie problemu smogu w Polsce, czyli doprowadzenie do wymiany starych pieców i kotłów na paliwo stałe oraz termomodernizacji budynków jednorodzinnych. Budżet programu na lata 2018?2029 to 103 mld złotych. Pierwszy nabór w programie rozpoczął się 19 września 2018 roku. W kolejnych odsłonach zasady programu były uatrakcyjniane, a procedury upraszczane.
Hanna Krzyżowska
Ekologia na świecie
Trawa morska ? pochłaniacz dwutlenku węgla. Trawa morska, niegdyś uważana za brzydkie kaczątko ochrony środowiska, staje się potężnym narzędziem działań na rzecz klimatu. Jest to roślina, która żyje w płytkich, często osłoniętych obszarach, jest niezbędna dla zdrowia mórz i może pomóc w rozwiązywaniu problemów środowiskowych. Trawa morska została zidentyfikowana jako intensywny pochłaniacz dwutlenku węgla ? wychwytuje go do 35 razy szybciej niż tropikalne lasy deszczowe. Chociaż pokrywa ona tylko 0,2 proc. dna morskiego, co roku pochłania 10 proc. dwutlenku węgla z oceanu, co czyni ją niesamowitym narzędziem w walce ze zmianami klimatycznymi. Odkrycia te doprowadziły do opracowania planów ochrony i odbudowy trawy morskiej, co ma się przyczynić do strategii łagodzenia zmian klimatu.
Trawa morska ma także kluczowe znaczenie dla życia morskiego, dla którego jest źródłem pokarmu i schronienia, a także wylęgarnią zagrożonych gatunków dzikich zwierząt, takich jak koniki morskie.
Ekwador ogasza utworzenie nowego rezerwatu. Państwo z dumą zapowiedziało utworzenie Rezerwatu Morskiego Hermandad. Nowy rezerwat obejmujący dodatkowe 60 tys. km2 w pobliżu Galapagos, oprócz istniejących 138 tys. km2, zapewni bezpieczną drogę dla podróżujących zwierząt. Ochrona krytycznych tras migracji gatunków takich jak rekiny wielorybie i żółwie morskie zaowocuje zdrowszymi i bogatszymi populacjami także innych zwierząt.
Rekiny wielorybie, występujące między innymi przy Galapagos, są największymi rybami na świecie. Te zagrożone wyginięciem łagodne olbrzymy żywią się planktonem, krylem i krewetkami, a w trakcie swoich wędrówek pokonują tysiące kilometrów.
Nowy rezerwat powstał dzięki jednolitemu wsparciu zarówno mieszkańców Galapagos, jak i przemysłu rybnego. W 1998 roku Ekwador utworzył Rezerwat Morski Galapagos chroniący ponad 50 tys. mil kwadratowych oceanu, na którym występują jedne z najwyższych na Ziemi poziomów endemizmu ? gatunków, których nie ma nigdzie indziej. Istniejący rezerwat przyniósł ogromne korzyści ludziom, rybakom i przyrodzie. W dekadzie po utworzeniu rezerwatu dynamicznie rozwijające się populacje ryb rozlały się na sąsiednie obszary, a komercyjna produktywność tuńczyka prawie się podwoiła. Prezydenci Panamy, Kolumbii i Kostaryki również deklarują, że ich kraje zamierzają stworzyć duży korytarz morski, rozszerzając i łącząc swoje obecne morskie obszary chronione. ?