W 2021 roku statystyczny Polak wytworzył 362 kg śmieci
Wyboista droga do zero waste
W 2021 roku ? jak podaje Główny Urząd Statystyczny ? w Polsce wytworzono prawie 14 mln ton odpadów komunalnych, z czego ponad 85 proc. powstało w gospodarstwach domowych. Według danych Eurostatu statystyczny Polak wyprodukował 362 kg śmieci, aż 55 kg więcej niż pięć lat wcześniej.
Droga do ?zero waste?, czyli ? w uproszczeniu ? życia bez produkowania odpadów wymagających spalania czy składowania, wydaje się długa, kręta i wyboista. Jedno jest pewne: coraz częściej świadomie staramy się iść tą drogą, robiąc na niej mniejsze lub większe kroki. Co ważne, badania pokazują, że ekologiczna postawa szczególnie cechuje młode pokolenie.
Lepiej drożej, ale ekologicznie? Nieco światła na problem rzuca najnowsza publikacja ?2023 Buying Green Report? (raport ?Ekologiczne kupowanie?), oparta na wynikach badania ankietowego obejmującego 9 tys. konsumentów z Europy oraz Ameryki Północnej i Południowej. Dokument dostarcza szczegółowych danych o trendach konsumenckich na świecie, z podziałem na wiek, dochód i region. Konkluzja jest jasna: konsumenci coraz częściej wybierają produkty w ekologicznych opakowaniach, pomimo rosnących cen.
I tak: 82 proc. konsumentów reprezentujących różne grupy wiekowe wyraziło chęć zapłacenia wyższej ceny za ?zrównoważone? opakowanie ? to 4 proc. więcej niż w zeszłym roku i 8 proc więcej niż dwa lata
temu. Dwie trzecie konsumentów uważa się za osoby świadome potrzeby ochrony środowiska. 63 proc. badanych wskazało na mniejsze prawdopodobieństwo zakupu produktów w opakowaniach szkodliwych dla środowiska. 71 proc. respondentów już stara się ponownie stosować te same produkty lub używać opakowań wielokrotnego użytku, natomiast 59 proc. konsumentów szuka informacji na etykiecie o możliwości recyklingu i zrównoważonym rozwoju.
Samorządy chcą być Eko. W politykę zero waste coraz częściej angażują się samorządy, działając na rzecz ograniczenia marnowania żywności oraz do zmniejszenia ilości odpadów komunalnych. To ważne, ponieważ do 2055 roku Polska ma osiągnąć 55 proc. poziomu recyklingu.
Jak podaje serwis Prawo.pl, w Europie jest już 400 gmin, które zobowiązały się do ograniczania ilości odpadów komunalnych. Wspiera je w tym sieć organizacji pozarządowych, zrzeszonych w ramach Zero Waste Europe.
Choć żadna polska gmina nie stała się do tej pory gminą zero waste, polskie samorządy podejmują wiele działań, aby ograniczyć ilość odpadów komunalnych, działając według zasad 5R (z ang. refuse ? odmawiaj, reduce ? ograniczaj, reuse ? używaj ponownie, recycle ? segreguj i przetwarzaj, rot ? kompostuj).
Śmieci epoki cyfrowej. O ile kierunek służący eliminowaniu wielorazowych opakowań nie budzi wątpliwości, o tyle wciąż nie znaleziono skutecznej metody na przekonanie konsumentów do właściwego postępowania z elektrośmieciami, których ilość z roku na rok rośnie. W 2019 roku wygenerowaliśmy ich na świecie ponad 50 mln ton, w tym roku będzie to około 60 mln ton, a w 2030 roku ? według szacunków ? nawet 75 mln ton.
Rocznie tylko 7,3 kg elektroodpadu, zebranego w przeliczeniu na jednego mieszkańca naszej planety, czyli niewiele ponad 17 proc., poddawane jest recyklingowi. Co ciekawe, szacuje się, że przeszło 24 mln ton elektroodpadów to drobne elektrośmieci ? małe urządzenia elektroniczne (jak słuchawki, elektryczne szczoteczki do zębów, ładowarki czy aparaty fotograficzne), z których większość nie trafia do recyklingu, bo są wyrzucane wraz z innymi odpadami do śmietnika. Tymczasem urządzenia te zawierają wiele ważnych surowców, które można wykorzystać do produkcji nowych urządzeń elektronicznych lub innego sprzętu, jak turbiny wiatrowe, części samochodowe, akcesoria domowe czy nowe sprzęty elektroniczne.
Nie chomikuj elektrośmieci. Wyliczono, że z 1 tony płytek drukowanych, które znajdują się w urządzeniach elektronicznych, można wyekstrahować 800 gramów srebra, 150 gramów złota i 50 gramów palladu. Jest jednak jeden warunek ? najpierw musimy zanieść te urządzenia do punktów zbierania, skąd trafią do recyklingu.
Tylko w Europie co roku do koszy na śmieci wyrzucanych jest prawie 1,4 kg elektrośmieci na osobę. To oznacza, że około 8 proc. wszystkich odpadów elektronicznych, które wyrzucamy do zwykłych pojemników na śmieci, trafia na składowiska odpadów bądź jest spalanych. Za takie zachowanie ? niezgodne z prawem ? grozi mandat do 5000 złotych ? ale też szkodzi środowisku. Oznacza to również, że cenne surowce zawarte w elektrośmieciach nie zostaną ponownie wykorzystane i będą bezpowrotnie utracone. Specjaliści od recyklingu wyliczyli, że ponieważ nie pozbywamy się na bieżąco niepotrzebnej elektroniki, w przeciętnym europejskim gospodarstwie domowym gromadzi się średnio do 5 kg urządzeń elektronicznych na osobę. Zatem nie chomikujmy ich, tylko oddajmy do profesjonalnego recyklingu.
Hanna Krzyżowska
WFOŚiGW po raz 30. wręczył nagrody
Jubileuszowe Zielone Czeki rozdane!
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach rozdał Zielone Czeki ? jedne z najważniejszych i najbardziej prestiżowych nagród w województwie śląskim związanych z ochroną środowiska.
Zielone Czeki są wręczane z okazji Dnia Ziemi przez WFOŚiGW w Katowicach od 1994 roku. Nagrody te otrzymują osoby i instytucje czynnie zaangażowane w działania proekologiczne. W tym roku, po wnikliwej analizie nadesłanych zgłoszeń, kapituła konkursowa zdecydowała o przyznaniu czterech nagród oraz nagrody specjalnej. Zielone Czeki trafiły do gminy Opatów, Górnośląskiego Towarzystwa Lotniczego SA, Śląskiego Ogrodu Botanicznego oraz Bogusława Biernata i Zbigniewa Binki. Uroczysta gala wręczenia nagród odbyła się na Stadionie Śląskim w Chorzowie.
Tegoroczna edycja była jednak wyjątkowa nie tylko z powodu jubileuszu 30-lecia WFOŚiGW w Katowicach. Tomasz Bednarek, prezes WFOŚiGW w Katowicach, zauważył, że z roku na rok wybór laureatów jest coraz trudniejszy, bo poziom nadesłanych zgłoszeń jest coraz wyższy. W tej edycji we wszystkich kategoriach wpłynęło także więcej zgłoszeń niż w poprzednich latach. Najwięcej, bo aż 25 wniosków, złożono w kategorii Gmina przyjazna dla czystego powietrza, 11 wniosków na Ekologiczną osobowość roku, 6 ? Programy i akcje na rzecz ochrony przyrody oraz edukacji ekologicznej oraz 3 w kategorii Inwestycja proekologiczna roku.
Dotychczas Zielonymi Czekami zostało wyróżnionych około 300 laureatów, którzy mają realny wpływ na ochronę środowiska, a łączna wysokość nagród sięgnęła już 2,5 mln złotych. Kolejne Zielone Czeki odbędą się za rok, a wszystkie szczegóły konkursu można znaleźć na stronie WFOŚiGW w Katowicach.
Serdecznie gratulujemy zwycięzcom konkursu!