10 października 1979 roku w dawnej kopalni Dymitrow (Centrum) w Bytomiu życie straciło 34 górników. To była najtragiczniejsza katastrofa spowodowana wybuchem pyłu węglowego w polskim górnictwie. Dziś uczczono ich pamięć.
Znicze i wieńce złożono przed tablicą upamiętniającą ofiary katastrofy, odsłoniętą w barbórkę 4 grudnia 1980 roku z inicjatywy załogi kopalni. Wyryte zostały na niej imiona i nazwiska wszystkich 34 ofiar tej katastrofy, którym uczestnicy obchodów oddali hołd.
Udział w wydarzeniu wzięli m.in. członkowie zarządu Spółki Restrukturyzacji Kopalń, wiceprezydent Bytomia Michał Bieda, przedstawiciele Wyższego Urzędu Górniczego, poczty sztandarowe, przedstawiciele strony społecznej i pracownicy SRK.
NIEBEZPIECZNA KOPALNIA
Katastrofa w kopalni „Dymitrow” z 10 października 1979 roku była jedną z największych w historii powojennej Polski i najtragiczniejszym zdarzeniem spowodowanym wybuchem pyłu węglowego w kraju. O 18:55 na poziomie 774 m doszło do eksplozji, która pochłonęła życie 34 górników. Najmłodszy miał zaledwie 22 lata, najstarszy – 50. Wśród nich 17 osób dozoru oraz pracownicy o długoletnim stażu pracy i najwyższych zawodowych kwalifikacjach. Według śledczych tragedia była spowodowana błędami przy prowadzonych robotach strzałowych.
Niedługo później, 28 listopada 1982 roku, doszło do kolejnego tragicznego zdarzenia. Na skutek bardzo silnego wybuchu gazów pożarowych, który objął również bazę ratowniczą, zginęło 18 osób.
Ze względu na trudne warunki w kopalni, spowodowane sytuacją geologiczną, w kopalni jeszcze przez wiele lat dochodziło do licznych zagrożeń metanowych, pożarów i tąpań. Zdarzenia te przez lata pochłonęły życie ponad 20 osób.
HISTORIA ZAKŁADU
Kopalnia Centrum powstała pod koniec XIX wieku i początkowo nosiła nazwę Vereinigte Karsten-Centrum. W 1945 roku zmieniono ją na Karsten-Zentrum, a w 1950 przemianowano na Dymitrow. Nazwa Centrum powróciła w maju 1990 roku, o czym zdecydowali górnicy podczas przeprowadzonego referendum. Przez lata kopalnia zmieniała struktury i nazwy, aż w 2005 roku została scalona z kopalnią Bobrek. 10 lat później zapadła decyzja o rozdzieleniu zakładu i likwidacji części Centrum, która trafiła do Spółki Restrukturyzacji Kopalń. Proces likwidacji zakończono 31 grudnia 2023 roku.
Część niezbędnej infrastruktury funkcjonuje obecnie jako Pompownia Stacjonarna Centrum, pozostając w strukturach SRK (Centralny Zakład Odwadniania Kopalń). Pompy są zlokalizowane na poziomach 250 i 774 m. Centrum pełni kluczową rolę w zabezpieczaniu rejonu niecki bytomskiej.