Odchodzenie od wysoko emisyjnej energii na rzecz technologii przyjaznych dla środowiska to złożony i kosztowny proces. O jego wpływie na lokalne społeczności, a także potencjalnych rozwiązaniach wspierających najbardziej wrażliwe regiony mówiono podczas spotkania w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach.
W wydarzeniu zorganizowanym przez Portalsamorządowy.pl Grupa PTWP uczestniczyli m.in. prezes SRK Jarosław Wieszołek, Dyrektorka Departamentu Funduszy Europejskich i Spraw Zagranicznych w Ministerstwie Przemysłu Joanna Pauly, Dyrektor Departamentu Rozwoju i Transformacji Regionu Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego Małgorzata Staś, prezydent Rudy Śląskiej Michał Pierończyk i kierownik zespołu klimatu i energii Polskiego Instytutu Ekonomicznego dr Kamil Lipiński. Moderatorem dyskusji była redaktor naczelna Portalu Samorządowego Aneta Kaczmarek. Spotkanie poprzedziła prezentacja raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego na temat wrażliwości powiatów górniczych na transformację energetyczną.
– Tylko w tym roku oferujemy 600 ha do ponownego zagospodarowania. To tereny o wartości 500 mln zł. Przedsiębiorcy będą mogli od nas nabyć 450 ha, a górnicze gminy liczyć na donację rzędu 150 ha – wylicza prezes SRK. – Trzeba więc mieć świadomość roli, jaką odgrywają pokopalniane nieruchomości w procesie transformacji. Spółka jest partnerem do działania i motorem przemian, a nie jak to było jeszcze niedawno – hamulcowym transformacji – dodaje.
Spółka Restrukturyzacji Kopalń jest najmniejszym przedsiębiorcą górniczym w regionie, ale najbardziej aktywnym w procesie transformacji terenów pogórniczych i kopalnianych. Daje bardzo mocne, gospodarczo i społecznie, prorozwojowe impulsy, które dodatkowo sprzyjają tworzeniu nowych miejsc pracy.
– Ważne jest, żeby samorządy mogły korzystać z pokopalnianych wód będących dziś „odpadem” i wykorzystywać je w celach energetycznych. Dodatkowo część wód, które wydobywamy, nadaje się do ponownego wykorzystywania, również w celach bytowych – podkreśla Jarosław Wieszołek.
Ogromnych możliwości dostarczają lokalnym samorządom środki z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. Dzięki nim przed terenami przekazywanymi gminom przez SRK otwierają się drogi do współudziału w transformacji. To szanse m.in. na tworzenie miejsc pracy, rekultywację i rewitalizację zdegradowanych terenów, likwidację negatywnych skutków zamykania kopalń.
Dla transformacji ważnym atutem może być także „podziemna energia”. SRK prowadzi, głównie z samorządami, rozmowy dotyczące wykorzystania wód pokopalnianych. Podpisała już w tej sprawie listy intencyjne ze spółkami: Dalkia Polska Energia (ciepłownictwo sieci w Rudzie Śląskiej) i Katowickie Inwestycje (ciepłownictwo miejskie) oraz Muzeum Śląskim w Katowicach (ogrzewanie obiektu). Zawarta została umowa na dostarczanie wody dla Jaworzna.
Założenia polityki energetycznej do 2040 r. kreślą ramy transformacji, która zasadza się na trzech filarach: sprawiedliwej transformacji, zeroemisyjnym systemie energetycznym oraz dobrej jakość powietrza. Gra idzie o modernizację gospodarki, gwarancje bezpieczeństwa energetycznego i zapewnienie nowych miejsc pracy. Trzeba przy tym zapewnić sprawiedliwy podział kosztów i ochronę najbardziej wrażliwych grup społecznych.