Prace zespołu specjalistów z zakresu geomechaniki i geofizyki górniczej zainaugurowano z udziałem prezesa Wyższego Urzędu Górniczego w siedzibie Polskiej Grupy Górniczej w środę, 23 października 2024 r.
W skład zespołu powołanego uchwałą zarządu PGG S.A. wchodzą najwybitniejsi w kraju eksperci ds. sejsmologii górniczej i tąpań, naukowcy Głównego Instytutu Górnictwa – PIB, Politechniki Śląskiej, krakowskiej Akademii Górniczo-Hutniczej oraz specjaliści PGG. Ich zadaniem będzie ponowne zbadanie prawidłowości rozwiązań stosowanych przy eksploatacji w kopalniach PGG. Spróbują też odpowiedzieć na pytanie, czy można zrobić coś więcej m.in. w zakresie używanych technik i prewencji tąpaniowej, aby jeszcze bardziej chronić pracowników kopalń.
Rozpoczynając spotkanie, prezes PGG S.A. Leszek Pietraszek przypomniał, że idea powołania zespołu wynika ze zwiększenia się liczby groźnych wstrząsów i tąpań, które wystąpiły w ostatnich miesiącach w zakładach górniczych spółki (zwłaszcza w ruchach Wesoła i Rydułtowy, gdzie zginęli górnicy).
– Obserwujemy wyraźny wzrost energii sejsmicznej generowanej prowadzonymi robotami górniczymi, pomimo wykonywania prognozy stanu zagrożenia tąpaniami, a także szeroko pojętej profilaktyki. Zależy nam na obiektywnym zrozumieniu przyczyn. Chcemy, na ile to możliwe, lepiej przewidywać zdarzenia, które mają wpływ na funkcjonowanie naszych kopalń i zabezpieczać przed skutkami zdrowie i życie ludzi. Bezpieczeństwo pracowników zawsze jest dla nas najważniejsze i nigdy nie będziemy na nie szczędzić środków – podkreślił prezes Leszek Pietraszek.
Prezes WUG Piotr Litwa potwierdził niepokojący trend, w którym częstotliwość silnych wstrząsów rośnie z głębokością i stopniem wyeksploatowania złóż węgla. Wyraził nadzieję, że zarówno szczegółowe jak i kompleksowe analizy specjalistów pomogą przeprojektować i skorygować eksploatację węgla w taki sposób, by stała się bezpieczniejsza. Piotr Litwa zaznaczył, że w Polsce szybko zmniejsza się akceptacja społeczna dla szkód górniczych i wstrząsów, a każdy tragiczny wypadek w kopalniach dodatkowo zaczernia i tak już negatywny wizerunek sektora.
Od strony organizacyjnej i rzeczowej prace zespołu zabezpieczy Biuro Zarządu i Relacji Korporacyjnych oraz Biuro Produkcji, Gospodarki Złożem i Zagrożeń Naturalnych spółki. Wiceprezes ds. produkcji PGG S.A. Marek Skuza zaproponował, aby pierwszym z obszarów, jakim dokładniej przyjrzą się eksperci, był ruch wydobywczy Wesoła, gdzie rozpoznano niepokojącą aktywność sejsmiczną górotworu.
– Jest szansa na poprawę bezpieczeństwa. Nie podejmowałbym się zadania, gdyby było inaczej. Zdajemy sobie sprawę, że niełatwo jest zmieniać projekt górniczy w trakcie eksploatacji. Wiadomo jednak, że niewielkie niekiedy zmiany technik, monitoringu, parametrów ścian wydobywczych, czasowej koordynacji robót pozwalają istotnie mitygować ryzyko. Naukowe interpretacje przyczyn wstrząsów górniczych zmieniają się bardzo szybko, a kluczową rolę odgrywa wieloletnie praktyczne doświadczenie – powiedział przewodniczący zespołu dr hab. inż. Sylwester Rajwa z Zakładu Technologii Eksploatacji, Tąpań i Oceny Ryzyka GIG w Katowicach. Dodał, że gremium naukowców będzie zarówno wspierać, jak i korzystać z doświadczeń kopalnianych zespołów ds. tąpań, które dobrze wykonują ważną pracę bezpośrednio po zdarzeniach sejsmicznych w kopalniach.
Skład zespołu specjalistów z zakresu geomechaniki i geofizyki górniczej w PGG S.A. może w przyszłości ewoluować w miarę potrzeb. Obecnie zespół tworzą: przewodniczący – dr hab. inż. Sylwester Rajwa (GIG), prof. dr hab. inż. Andrzej Zorychta (Wydział Inżynierii Lądowej i Gospodarki Zasobami AGH), prof. dr hab. inż. Józef Kabiesz (PŚ, GIG, PAN), prof. dr hab. inż. Grzegorz Mutke (Zakład Geologii, Geofizyki i Ochrony Powierzchni GIG), dr hab. inż. Piotr Bańka, prof. PŚ (Katedra Geoinżynierii i Eksploatacji Surowców PŚ), dr hab. inż. Dariusz Chlebowski, prof. AGH (Katedra Inżynierii Górniczej i Bezpieczeństwa Pracy), dr inż. Andrzej Walentek (Zakład Technologii Eksploatacji, Tąpań i Oceny Ryzyka GIG), dr inż. Aleksandra Pierzyna i mgr inż. Adam Barański (Biuro Produkcji, Gospodarki Złożem i Zagrożeń Naturalnych PGG S.A.).
fot. Bożena Sieja /PGG S.A.