Film dokumentujący relacje uczestników najdłuższego podziemnego strajku w historii stanu wojennego jest już niemal gotowy. Pomysłodawcą projektu „Ocalić od zapomnienia” są przedstawiciele Stowarzyszenia Solidarności Pamięci Strajkujących Górników w Kopalni Węgla Kamiennego Piast 14-28 Grudnia 81 roku, a wsparcia udziela Polska Grupa Górnicza S. A. Realizacją dokumentu zajmuje się jeden ze znanych twórców kina niezależnego Wojciech Wikarek.
Zarejestrowanych zostało już blisko 3 tysiące minut rozmów przeprowadzonych przed kamerą z uczestnikami wydarzeń sprzed lat. To nie tylko strajkujący, ale także osoby, które ich wspierały w tamtym czasie, związane ze strajkiem pośrednio. Inspiracją do realizacji nagrań był jeden z uczestników tamtych wydarzeń – Staszek Dudek, który do strajku na dole kopalni, przyłączył się 2 dni po ślubie. Oczywiście zarówno on, jak i jego żona, która była wówczas w ciąży stanęli po latach przed kamerą. Obok nich o swoich przeżyciach opowiadało jeszcze około 50 innych osób.
– Każdy przekaz był inny. Każdy przekaz był ważny. Każdy przekaz miał w sobie emocje, niezależnie czy opowiadali strajkujący, czy osoby związane ze strajkiem pośrednio. Każdy z nich się wzruszał i ponownie przeżywał tamte wydarzenia. Wszyscy mieli poczucie, że uczestniczą w czymś ważnym, choć siadając przed kamerą wszyscy zaznaczali, że nie czują się bohaterami. Opowiadali nam, że byli gotowi na obronę kopalni, gdyby zaszła taka potrzeba. I trzeba przyznać, że gdyby ówczesna władza próbowała spacyfikować strajkujących, to dzisiaj mówilibyśmy o setkach ofiar. Informacja o tym co się wydarzyło w kopalni Wujek, wywczas tylko wzmocniła ich przekonanie, że są we właściwym miejscu i że walczą w słusznej sprawie – opowiada pomysłodawca i koordynator projektu „Ocalić od zapomnienia” Mariusz Śliwiński z Solidarności.
Filmowcy dokumentujący relacje uczestników strajku dotarli nawet do autora utworu „Ostatnia Szychta na KWK Piast” – Jana Krzysztofa Kelusa. Mimo, że kompozytor od wielu lat nie udzielał się publicznie, zgodził się na rozmowę przed kamerą. Wśród nagrań jest także zarejestrowana w ubiegłym roku rozmowa z uczestnikiem tamtych wydarzeń Adamem Chlebowskim, który niedawno zmarł.
Uczestnicy projektu przynoszą ze sobą dokumenty i pamiątki związane ze strajkiem. Pomysłodawcy planują, że może w przyszłości uda się przy Ruchu Piast stworzyć Izbę Pamięci, gdzie te pamiątki mogłyby trafić na ekspozycję. W trakcie nagrań nie tylko na światło dzienne wychodzą też historie, o których nikt wcześniej by nie usłyszał, ale wyjaśniają się pewne sprawy sprzed lat.
Cały dokument zostanie zarchiwizowany, a informacje związane z pojawiającymi się nieznanymi dotąd wątkami, realizatorzy zamierzają przekazać do IPN. Projekt zakończy się kilkunastominutowym materiałem filmowym, który miałby zostać wyświetlony na specjalnym pokazie, zorganizowanym dla uczestników projektu. Autorzy chcą w dokumencie przypomnieć także te osoby, które miały znaczący udział w tamtych wydarzeniach, nawet jeśli z różnych powodów nie mogły uczestniczyć w nagraniach.
fot. PGG S.A./D.Klimza