Dyrektor Generalny Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (IAEA) Rafael Mariano Grossi przekazał Polsce raport, który pozytywnie ocenia gotowość do realizacji kolejnej fazy Programu Polskiej Energetyki Jądrowej (PEJ). Dokument w imieniu Minister Przemysłu Marzeny Czarneckiej odebrał 16 września 2024 r. w Wiedniu w ramach 68. Konferencji Generalnej IAEA Dyrektor Departamentu Energii Jądrowej Paweł Pytlarczyk.
Raport to efekt Zintegrowanego Przeglądu Infrastruktury Jądrowej 2 (Integrated Nuclear Infrastructure Review – INIR2) przeprowadzonego w naszym kraju od 15 do 25 kwietnia br. W tym czasie eksperci z Brazylii, Wielkiej Brytanii, USA oraz IAEA badali na jakim etapie przygotowania do budowy elektrowni jądrowej są polskie instytucje.
W sumie specjaliści wzięli pod lupę 19 obszarów infrastrukturalnych zgodnie z metodologią „kamieni milowych” IAEA. Bezpieczeństwo jądrowe, fundusze i finansowanie, otoczenie prawne i regulacje, ochrona radiologiczna, sieć elektroenergetyczna, rozwój kapitału ludzkiego, komunikacja społeczna, ochrona środowiska, zarządzanie kryzysowe, postępowanie z odpadami promieniotwórczymi, zaangażowanie krajowego przemysłu – to tylko niektóre z nich.
Misja zakończyła się pozytywną oceną przygotowania Polski do budowy pierwszej elektrowni jądrowej. Eksperci IAEA przedstawili 5 rekomendacji i 7 sugestii, pomocnych w rozwijaniu infrastruktury jądrowej i w przygotowaniach do budowy pierwszej elektrowni jądrowej w naszym kraju. Co należy podkreślić, zespół zauważył w Polsce 7 dobrych praktyk – na których mogą wzorować się inne kraje rozwijające energetykę jądrową.
Misja INIR2 obejmowała przegląd dokumentów, przeprowadzenie wywiadów z przedstawicielami kluczowych dla Programu podmiotów.
W trwającym prawie dwa tygodnie cyklu pogłębionych wywiadów IAEA – wzięli udział przedstawiciele najważniejszych instytucji zaangażowanych w realizację Programu PEJ, w tym Departamentu Energii Jądrowej, spółki Polskie Elektrownie Jądrowe, Państwowej Agencji Atomistyki, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, Polskich Sieci Elektroenergetycznych, Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, Rządowego Centrum Bezpieczeństwa oraz Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych.
Raport z misji INIR 2 zostanie opublikowany na stronie internetowej Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej www.iaea.org.
Dotychczas w Polsce odbyła się misja INIR dla fazy 1 w 2013 r. Realizacja sugestii lub rekomendacji zawartych w raporcie INIR2 będzie przedmiotem oceny kolejnej Misji INIR Follow-up, organizowanej zwykle w okresie do 2 lat od Misji zasadniczej.
Ocena i rekomendacje misji INIR są również podstawą do kształtowania dalszej współpracy technicznej z IAEA, w tym ubiegania się o środki finansowe i organizację wydarzeń wspierających tj. misje, wizyty techniczne, szkolenia, itp.