Mural upamiętniający najdłuższy strajk podziemny w okresie stanu wojennego w kopalni PIAST w Bieruniu został uroczyście odsłonięty 28 maja 2024 roku na ścianie budynku zakładu. Pomysłodawcą jest Związek Zawodowy Pracowników Dołowych przy wsparciu PGG S.A. W uroczystej ceremonii przecięcia wstęgi, wzięli udział między innymi wiceprezes zarządu ds. finansowych Bartosz Kępa, dyrektor kopalni Piast Ziemowit Krzysztof Krasucki, przedstawiciele związków zawodowych, przedstawiciele samorządu, uczestnicy podziemnego strajku, pracownicy Polskiej Grupy Górniczej S.A., artyści.
– To co się wówczas wydarzyło było odważne i bardzo ważne, bo zmieniało bieg historii. Mural jest artystycznie wyraźny, piękny i potrzebny, bo przekazujemy historię kolejnym pokoleniom, budujemy tożsamość regionu. Miałem sześć lat, gdy miały miejsce wydarzenia związane ze stanem wojennym – zaznaczył wiceprezes ds. finansowych PGG S.A. Bartosz Kępa.
Mural namalowali artyści z pracowni Czary Mury Marta Piróg i Marek Grela, na podstawie obrazu autorstwa Urszuli Wajdzik, który powstał z okazji 40 rocznicy strajku podczas pleneru Regionalnego Stowarzyszenia Twórców Kultury „Grupa na Zamku” Oświęcim. Prezesem tego stowarzyszenia jest przewodniczący Związku Zawodowego Pracowników Dołowych Jerzy Demski.
– Pomysł wykonania muralu jest związany z pamiątkową tablicą, wmurowaną rok temu. Tablica jest poświęcona rodzinom strajkujących, bo ten budynek w 1981 roku pełnił rolę w tamtych czasach poczekalni dla górników, którzy czekali na autobusy. Tu wówczas się grupowali górnicy, a w związku z tym, że my strajkowaliśmy, to tutaj była możliwość kontaktu z bliskimi, był tu telefon i rodziny tu przychodziły. Mural jest doskonałą oprawą dla tej tablicy. Obraz wykonała artystka z naszego Stowarzyszenia, podczas pleneru malarskiego związanego z obchodami 40 rocznicy strajku w kopalni – wyjaśnia przewodniczący Jerzy Demski.
– Jestem wzruszona, jest to dla mnie ogromne przeżycie. Dziękuję za zaszczyt jaki mnie spotkał i za wyróżnienie – podkreśliła podczas uroczystości autorka obrazu Urszula Wajdzik.
Artyści z grupy Czary-Mury przyznali, że przeniesienie obrazu z płótna na ścianę było dla nich wyzwaniem.
– Przede wszystkim było to wyzwanie emocjonalne, bo każdy twórca tworząc wkłada w swoje dzieło emocje. My musieliśmy odzwierciedlić emocje autorki obrazu i dodać własne. Do projektu obrazu, który był malowany z rzutnika, domalowaliśmy infrastrukturę kopalni – mówiła Marta Piróg.
To kolejny mural, przy kopalni Piast w Bieruniu, upamiętniający najdłuższy strajk podziemny w 1981 r. podczas stanu wojennego. Autorami muralu, odsłoniętego jesienią 2021 roku z inicjatywy Solidarności na bocznej ścianie czteropiętrowego bloku mieszkalnego w pobliżu kopalni, są także Marta Piróg i Marek Grela, tworzący pracownię Czary-Mury.
Trwający dwa tygodnie 650 m pod ziemią strajk w kopalni Piast w Bieruniu był najdłuższym tego typu protestem w powojennej historii górnictwa. Górnicy z Piasta spędzili Boże Narodzenie pod ziemią, przy wstrzymanych dostawach żywności i gasnących lampkach. Ostatnie dni strajku, w tym Wigilię, większość strajkującej załogi spędziła już właściwie w ciemnościach, z wydzielanym jedzeniem. (oprac. Daria Klimza)
Fot. PGG S.A./D.Klimza