W Senacie RP we wtorek 14 grudnia przyjęto uchwałę w 40. rocznicę pacyfikacji kopalni ?Wujek? oraz otwarto ekspozycję poświęconą strajkowi górników i tragicznym wydarzeniom z grudnia 1981 r. W uroczystościach uczestniczyli m.in. prezes Polskiej Grupy Górniczej S.A. Tomasz Rogala oraz dyrektor kopalni Staszic-Wujek w PGG S.A. Damian Borgieł.
W uchwale rocznicowej Senat RP składa hołd zamordowanym górnikom oraz wyraża wdzięczność i podziękowania wszystkim walczącym o wolność, godność i suwerenność. ?Pomimo bólu i cierpienia była to wygrana walka o przyszłość naszej Ojczyzny. Pamiętamy i pamiętać będziemy. Taka tragedia nie powinna się już nigdy powtórzyć? ? podkreślają senatorowie.
W uchwale przypomniano, że w nocy z 12 na 13 grudnia 1981 roku na terenie całej Polski wprowadzony został stan wojenny. ?Wydawało się, że po wydarzeniach grudniowych 1970 roku władze PRL już nigdy nie zdecydują się na użycie wobec swoich obywateli przemocy, a żaden Polak nie zginie od kul. Rzeczywistość okazała się niestety inna? ? podkreślają senatorowie. Nawiązują do faktu, że w katowickiej kopalni ?Wujek? praca została przerwana już w pierwszych chwilach stanu wojennego, podjęto decyzję o strajku okupacyjnym, a w proklamacji domagano się zniesienia stanu wojennego, uwolnienia przewodniczącego zakładowej ?Solidarności? Jan Ludwiczaka i wszystkich internowanych działaczy oraz przestrzegania porozumień zawartych w sierpniu i wrześniu 1980 r.
?Władza, nie godząc się na żadne ustępstwa, zdecydowała się użyć wobec górników siły. 16 grudnia 1981 roku oddziały ZOMO i wojska wtargnęły na teren kopalni. W wyniku otwarcia ognia do górników na miejscu zginęło sześć osób, a trzy kolejne zmarły później w szpitalach? ? czytamy w uchwale Senatu RP. ?Dla Józefa Czekalskiego, Józefa Krzysztofa Gizy, Joachima Gnidy, Ryszarda Gzika, Bogusława Kopczaka, Andrzeja Pełki, Jana Stawisińskiego, Zbigniewa Wilka i Zenona Zająca to była ostatnia szychta w życiu? ? napisali senatorowie. W ich ocenie ta największa tragedia stanu wojennego to przede wszystkim bezmiar ludzkiego hartu ducha, woli walki i wiary w zwycięstwo.
Senatorowie przypominają też, po 28 latach od pacyfikacji kopalni i po 20 latach od upadku komunizmu za tę zbrodnię skazano tylko 12 funkcjonariuszy ZOMO. Jak podkreślają, za zbrodnię w kopalni ?Wujek? nigdy nie odpowiedzieli ci, którzy wprowadzili stan wojenny, na czele z Wojciechem Jaruzelskim i Czesławem Kiszczakiem.
?Tragedia w kopalni ?Wujek? stała się symbolem oporu części Polaków wobec stanu wojennego, a dziewięciu zabitych górników weszło do panteonu narodowych bohaterów walczących o suwerenną Polskę. ?Pomimo bólu i cierpienia była to wygrana walka o przyszłość naszej Ojczyzny. Pamiętamy i pamiętać będziemy. Taka tragedia nie powinna się już nigdy powtórzyć? ? czytamy w uchwale.
W Senacie została również otwarta wystawa ?Kopalnia strajkuje? Strajk i pacyfikacja kopalni ?Wujek??. ?To zaszczyt i honor móc w 40. rocznicę masakry w kopalni ?Wujek? uczcić pamięć ludzi, którzy weszli do panteonu narodowych bohaterów? ? powiedział marszałek Senatu RP prof. Tomasz Grodzki, otwierając ekspozycję. Jak mówił, władza, która się boi, strzela do swoich obywateli. Komunistyczna władza strzelała do tych górników, którzy przecież przyszli do pracy, bo taki mieli obowiązek, ?strzelała, by zabić: oddano strzały w głowę, w klatkę piersiową, w brzuch. To było morderstwo, do dziś nie do końca rozliczone. Te rany ciągle krwawią! ? podkreślił marszałek Senatu. ?Nigdy nie zapomnimy tych bohaterów, których jednym z marzeń była wolna, demokratyczna Polska! Cześć ich pamięci!? ? powiedział.
Inicjatorka zaprezentowania wystawy w Senacie senator Halina Bieda powiedziała, że pamięć o górnikach z ?Wujka? to pamięć zbiorowa, pamięć ponad podziałami. Senatorowie uczczą jeszcze ich ofiarę, udając się 15 grudnia tego roku na symboliczne miejsce ich śmierci.
– Pamięć o ?Wujku? zawsze łączy, nigdy nie dzieli. Ich ideały nabrały barwy krwi ? powiedział dyrektor Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności Robert Ciupa.
Wystawa, po której oprowadzał Stanisław Płatek, jeden z przywódców strajku w kopalni ?Wujek?, została zorganizowana w ramach obchodów 40. rocznicy jej pacyfikacji. Na ekspozycję składa się 26 plansz ze zdjęciami prezentującymi przebieg strajku i pacyfikacji. Szczególną część zajmuje 9 tablic poświęconych górnikom zastrzelonym podczas masakry: Józefowi Czekalskiemu, Józefowi Gizie, Joachimowi Gnidzie, Ryszardowi Gzikowi, Bogusławowi Kopczakowi, Andrzejowi Pełce, Janowi Stawisińskiemu, Zbigniewowi Wilkowi i Zenonowi Zającowi.
Na ekspozycji można również znaleźć m.in. informacje dotyczące kryzysu, który nastąpił w PRL na przełomie lat 70. i 80., powstania wolnych związków zawodowych i wprowadzenia stanu wojennego.